Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номидаги ўзбекистон миллий университети ҳ. П. Абулқосимов, М.Ҳ. Абулқосимов иқтисодиёт қисқача изоҳли луғат «noshirlik yog‘dusi»

Ўзбекистонда нархларни эркинлаштириш босқич-
лари. Республикамизда иқтисодиётни ислоҳ қилишнинг 
ўзига хос тамойиллари, мамлакатдаги вазият ва аҳолининг 
турмуш даражаси ҳисобга олиниб, нархларни аста – се
-
кинлик билан ва босқичма – босқич эркинлаштириш йўли 
танлаб олинди. Нархларни эркинлаштиришнинг дастлаб
-
ки босқичида (1992 йилнинг бошида) кенг доирадаги иш
-
лаб чиқариш, техника воситаси бўлган маҳсулотлар, ай
-
рим турдаги халқ истеъмоли моллари, бажарилган ишлар 
ва хизматларнинг эркин нархлари ва тарифларига ўтилди. 
Аҳолини ҳимоялаш мақсадида чекланган доирадаги озиқ-
овқат ва саноат товарлари нархларининг чегараси белгилаб 

---

426
қўйилди, айрим турдаги хизматларнинг энг юқори тарифла
-
ри жорий қилинди. Нархларни эркинлаштиришнинг кейинги 
босқичида (1993 йил) келишилган улгуржи нархларни давлат 
томонидан тартибга солиш тўхтатилди. Қатъий белгиланган 
ва давлат томонидан тартибга солиб туриладиган нархлар
-
да сотиладиган товарлар ва кўрсатиладиган хизматларнинг 
сони анча қисқарди. Нархларни эркинлаштиришнинг навбат
-
даги босқичида (1994 йил, октябрь, ноябрь) халқ истеъмол 
моллари асосий турларининг нархлари эркин қўйиб юборил
-
ди, транспорт ва коммунал хизматларнинг тарифлари оши
-
рилди. Шундай қилиб, республикада иқтисодиётни ислоҳ 
қилишнинг биринчи босқичи нархларни босқичма – босқич 
(уч босқичда) тўлиқ эркинлаштириш билан тугади. Нархлар
-
ни эркинлаштириш аҳолини ишончли иқтисодий ва ижтимо
-
ий ҳимоялаш тадбирлари билан бирга олиб борилди. Давлат 
томонидан турли конпенсациялар мақсадидаги жамғармалар 
тузилди, иш ҳақи, пенсия ва стипендияларнинг энг кам 
миқдори мунтазам суръатда ошириб борилди, болалар учун 
нафақалар жорий этилди. Аҳолининг муҳтож қисмига ёрдам 
кўрсатилди, имтиёзли солиқ ставкалари жорий этилди.