Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номидаги ўзбекистон миллий университети ҳ. П. Абулқосимов, М.Ҳ. Абулқосимов иқтисодиёт қисқача изоҳли луғат «noshirlik yog‘dusi»

Кредиторларнинг Париж клуби – Халқаро валюта 
фонди (жамғармаси) бошқарувчилар кенгаши қарори би
-
лан 1961 йилда Парижда тузилган кредитор давлатларнинг 
ҳукуматлараро ташкилоти. Уни таъсис этиш тўғрисидаги 
битим АҚШ, Англия, Франция, Япония, ГФР, Италия, Бел
-
гия, Нидерландия ва Швеция (1964 йили Канада, 1982 йили 
Швейцария қўшилган) вакиллари томонидан ХВФнинг кре
-
дитлар тўғрисидаги бош битими имзолангандан кейин 1962 
йили октябрь ойида кучга кирган. Уни ташкил этишдан 
мақсад – инқирозли вазиятда ушбу клубга мурожаат этган 
мамлакатларга кредит бериш йўли орқали ХВФнинг валю
-
та-кредит ресурсларини кўпайтиришдан иборат. Ҳозирги 
вақтда клуб ХВФ сиёсатини белгиловчи органга айланиб 
қолди. Бошқарув органи ва штаб-квартирасига эга эмас. 
Аъзо давлатлар Молия вазирлари ва уларнинг ўринбосар
-
лари, Марказий банклари бошқарувчилари, ХВФ директо
-
ри, ЕИК ва бошқа вакиллар иштирокида кенгаш ўтказади. 
Ҳозирги пайтда давлат кредитлари бўйича кўп томонлама 
музокаралар ўтказиш орқали жаҳон иқтисодий муаммола
-
рини тартибга солиш учун хизмат қилади. Ташкилот но
-
давлат сиёсий ташкилот мақомига эга эмас. Париж клуби 
Халқаро ҳуқуқ субъекти, ҳукуматлараро ташкилот сифатида 
ҳам эътироф этилмаган. Бунинг таркибига ОЭСР аъзолари 
бўлган кредитор давлатлар, шунингдек, араб ва Лотин Аме
-
рикасидаги айрим мамлакатлар ҳам киради. Кузатувчилар 
сифатида клуб мажлисларида Халқаро валюта жамғармаси, 

---

216
ХТТБ ва БМТнинг Савдо ва ривожланиш конференцияси 
(ЮНКТАД) қатнашади. Ташкил бўлган даврдан буён Париж 
клуби 50дан ортиқ мамлакатнинг умумий миқдори 100 мил
-
лиард доллар миқдоридаги қарзини ундириб берган. Клуб 
мажлислари ҳар ойда ўтказилади, барча қарорлар консенсус 
тамойили асосида қабул қилинади. Россия собиқ Иттифоқ 
қарзларининг меросхўри бўлгани сабабли Лондон ва Париж 
клублари билан мулоқотда бўлиб, бу қарзларни узиш бўйича 
музокаралар олиб бормоқда.
Кросс-курс – икки хорижий валютани кесишувчи коти
-
ровкаси, бунда валюталарнинг ҳеч бири курсни белгиловчи 
битимни имзолаган иштирокчининг миллий валютаси бўла 
олмайди.