Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номидаги ўзбекистон миллий университети ҳ. П. Абулқосимов, М.Ҳ. Абулқосимов иқтисодиёт қисқача изоҳли луғат «noshirlik yog‘dusi»

Корхонанинг оптимал ҳажми
– 
маҳсулот ишлаб 
чиқариш (иш бажариш, хизмат кўрсатиш) бўйича имзолан
-
ган шартнома ва мажбуриятларни ўз муддатида, энг кам ха
-
ражатлар билан энг юқори самарадорликка эришган ҳолда 
бажариш имконини берувчи корхона ҳажми.
Корхонанинг тижорат сирлари 
– 
корхонанинг ишлаб 

---

211
чиқариш, технологиялар, бошқарув ва бошқа турдаги фаоли
-
яти билан боғлиқ, ошкор қилиниши корхона манфаатларига 
зарар етказиши мумкин бўлган, давлат сирларига алоқаси 
бўлмаган маълумотлар.
Корхонанинг ялпи даромади – корхонанинг ишлаб 
чиқариш ва хўжалик фаолияти натижаларининг охирги 
умумлаштирувчи кўрсаткичи. Кохонанинг ялпи дарома
-
ди сотилган маҳсулотлар, бажарилган ишлар ва хизматлар
-
дан тушган ту шумдан жорий-моддий харажатлар чегириб 
ташлаб аниқланади.
Котировка (франц. рақамлаш, белгилаш) – махсус бир
-
жаларда валюталар, қимматбаҳо қоғозлар курсини ва товар
-
лар қийматини аниқлаш ҳамда уларни қайд этиш. Товарлар 
котировкасининг икки тури мавжуд: 1) биржанинг ҳар кун
-
ги фаолияти давомида тузилиб, дарҳол товар етказиб бе
-
ришни талаб қилмайдиган “Муддатли” битим; 2) котировка 
куни тузиладиган ва мавжуд товарларни етказиб беришни 
талаб қиладиган “Ре ал товар” битими. Тегишли биржалар
-
нинг бошқармалари котировка бўйича барча маълумотларни 
видеоалоқа каналлари орқали мамлакатдаги ва чет давлат
-
лардаги бар ча мижозларига етказиб туради. Шунингдек, до
-
имий равишда биржа бюллетенларини чоп этиб туради. 
Ва
-
люта котировкаси 
– жорий қонун асослари ва амалий фао
-
лиятдан келиб чиққан ҳолда банкларда чет эл валютаси кур
-
сининг белгиланиши.
Коуз теоремаси: агар мулк ҳуқуқи аниқ тафсирланган 
бўлса, яъни хўжалик юритувчи субъектлар ҳуқуқларининг 
чегаралари аниқ белгиланган бўлса ва ижро этилса, у ҳолда 
томонлар ўртасидаги ушбу мулкдан фойдаланишдан етка
-
зилган зарарлар бўйича ихтилофли масалани учинчи томон 
(давлат)ни жалб қилмаган ҳолда ҳал этиш мумкин бўлади, 
чунки мазкур ҳолатда трансакция харажатлари кам бўлади. 
Коуз теоремаси
(Ж.Стиглер томонидан ифодаланган): му
-
каммал рақобат шароитида хусусий ва ижтимоий харажат
-
лар тенг бўлади. 
Коуз теоремаси
(Т.Эггертссон томонидан 

---

212
ифодаланган): агар трансакция харажатлари катта бўлмаса, 
у ҳолда иқтисодиёт, ундаги мавжуд сиёсий ва бошқа инсти
-
тутлар тўпламидан қатъи назар, оптимал траектория бўйича 
ривожланади.