Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номидаги ўзбекистон миллий университети ҳ. П. Абулқосимов, М.Ҳ. Абулқосимов иқтисодиёт қисқача изоҳли луғат «noshirlik yog‘dusi»



Download 2,5 Mb.
Pdf ko'rish
bet105/350
Sana20.06.2022
Hajmi2,5 Mb.
#680232
1   ...   101   102   103   104   105   106   107   108   ...   350
Bog'liq
IZOHLI LUGAT

Зарарсизлик нуқтаси – корхона савдо фаолиятидан ке
-
ладиган соф даромад суммаси унинг доимий ва ўзгарувчан 
муомала харажатлари умумий суммасига тенг бўлгандаги то
-
вар сотиш ҳажми.
И
Идентификациялаш – лойиҳаларга бўлган талаблар
-
ни аниқлаш. Бу лойиҳа циклининг бир босқичи бўлиб, унда 
капитални киритиш керак бўлган имконли объектларни 
аниқлаш амалга оширилади. Бунинг мақсади инфратаркиб
-
ни, табиий ресурслар заҳирасини аниқлаш, ҳалойиқ тала
-
бини қондириш ва бошқалардан иборатдир. Хусусий ин
-
вестицияларга нисбатан эса кўпроқ даромад келтирувчи 
соҳаларни излаб топишдан иборатдир. Ушбу босқичда бир 
қатор муқобил лойиҳаларни танлаб олиб, улар орасида ўтка
-
зиладиган танловлар асосида амалга оширилиши керак бўла
-
диган лойиҳа танлаб олинади.
Иерархик тартиб асосида бошқариш. Бундай 
бошқариш тизимида давлат асосий роль ўйнайди. Иш
-
лаб чиқариш, тақсимот, айирбошлаш ва истеъмол бўйича 
барча қарорлар давлат томонидан қабул қилинади, муам
-
мо ва масалалар ҳам давлат томонидан ечилади. Ахборот 
олиш буйруқ ва топшириқлар асосида йўлга қўйилади. 


134
Бу юқоридан пастга қараб, иерархик тартиб асосида олиб 
борилади. Иерархия одатда бошлиқ ҳокимлигига таяна
-
ди. Иерархик бошқаришнинг ўзига хос шакли маъмурий-
буйруқбозликка асосланган, марказдан режалаштириш асо
-
сида бошқариладиган иқтисод ҳисобланади. Бунда корхона
-
лар асосан давлат мулки бўлиб, хўжаликни бошқариш иерар
-
хик тарзда олиб борилган. Нима, қанча, қандай, ким деган 
саволлар давлат томонидан ҳал қилинган.
Иерархия – шундай тизимки, бунда қуйи мансабдорлар
-
нинг юқори мансабдорларга бўйсуниш тартиби ўрнатилади.
Ижара (поляк. – “arenda” ва лат. “аrrendare” – қарзга 
фойдаланишга бериш) – Шартнома асосида буюмларнинг 
вақтинчалик фойдаланишга белгиланган ижара ҳақи тўло
-
ви асосида берилиши. Буюмни вақтинчалик фойдаланиш
-
га берувчи томон ижарага берувчи, қабул қилиб олувчи эса, 
ижарачи деб аталади. Ижара муносабатларида асосан асосий 
воситалар ижарага берилиши мумкин. Ижара жорий ва узоқ 
муддатли молиялаштирилган бўлиши мумкин. Бухгалте
-
рия ёзуви ҳам шу ижаранинг қайси турда олиб борилишига 
қараб юритилади. 
Ижара
 
– 
мулкни маълум бир ҳақ тўлаш 
эвазига, вақтинчалик фойдаланишга бериш тўғрисидаги 
шартномага асосланган ҳолда ёллаш.
Ижара пудрати – кор хона ва ташкилотларнинг алоҳида 
бўлинмаси даражасида (хўжалик, цех, бўлим, бригада ва 
ҳ.к.) ташкил қилинган ички хўжалик ҳисобидаги ижара му
-
носабатларининг шакли
. Ижара пудрати
шартномасида 
ижарага олинган бўлимлар бўйича ижарага берувчининг бу
-
юртмалари: маҳсулот ҳажми, ижара тўловининг миқдори, 
корхона ларнинг харажат ва тўловида жамоаларнинг 
қатнашиш даражаси, тартиби ҳамда томонларнинг жавобгар
-
лиги кўрсатилади. Шартномада белгиланганидан ортиқча 
ишлаб чиқарилган маҳсулот ижарачи тасарруфида бўлиб, 
унинг хоҳишига кўра фойдаланилади.
Ижара тўлови – мулкдан вақтинчалик фойдалангани 
учун тўлов тартибида ижарага берувчига ўтказиладиган ижа
-


135
рачи даромадининг бир қисми. Унинг миқдори мутлақ сум
-
мада белгиланиб, ҳажми ва тўлаш тартиби ижара шартнома
-
сида кўрсатилади.

Download 2,5 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   101   102   103   104   105   106   107   108   ...   350




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish