Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номидаги ўзбекистон миллий университети “ИҚтисодиёт назарияси” кафедраси

12-мавзу. Иқтисодий ўсишни прогнозлаш


Топшириқлар
1 - масала
Биринчи жадвалдаги маълумот асосида ЯИМ ўсишидаги экстенсив ва интенсив омилларнинг улушини аниқланг ва бу ҳисобларнинг натижаларини иккинчи жадвалда акс эттиринг.
12.1 - жадвал

Кўрсаткичлар	Ўлчов бирлиги	1999 й.	2000 й.	Қўшимча ўсиш суръатлари, %
Иқтисодиётдаги ишчилар сони	Минг киши	8885	8983
Меҳнат унумдорлиги	Минг сўм	239.6	246.5
ЯИМ ҳажми	Млрд. сўм

12.2 - жадвал

Кўрсаткичлар	Ўлчов бирлиги	Мутлақ қўшимча ўсиш	Қўшимча ўсиш улуши
ЯИМ қўшимча ўсиши
Шу жумладан:
Ишчилар сонининг ўсиши ҳисобига
Меҳнат унумдорлиги-нинг ўсиши ҳисобига

2 - масала.
Даромаддаги капитал ҳиссаси 40% ни ташкил қилади. Ишлаб чиқариш омилларининг умумий унумдорлиги бир йилда 3% га, ишчилар сони эса 1,3% га ўсаяпти, иқтисодий ўсиш йилига 6% ни ташкил этаяпти. Кобб – Дуглас функцияси асосида капиталнинг бир йиллик ўсиш суръатларини аниқланг.
3 - масала.
Иқтисодиётдаги ЯИМ 104% га, ишчилар сони 1,1% га, капитал ҳажми эса 1,0 % ўсди. Даромаддаги меҳнат ҳиссаси 60 % ташкил этади. Иқтисодий ўсишда экстенсив ва интенсив омилларининг улушини аниқланг.


4 – масала
Мамлакатдаги ЯММнинг реал ўсиши йилига 4%ни ташкил этади. Асосий фондларнинг умумий қиймати ЯММдан уч баравар кўпроқдир. Бир йилда капиталнинг ишдан чиқиб кетиши ЯММнинг 15%ини ташкил этади. Умумий даромаддаги меҳнатнинг ҳиссаси 60%га тенг. Жамғарма нормаси 20%га тенг бўлганда капитал билан таъминланганликнинг барқарор даражасини аниқланг (А = 1).


5 - масала
Мамлакатдаги ЯММнинг реал ўсиши йилига 4%ни ташкил этади. Асосий фондларнинг умумий қиймати ЯММдан уч баравар кўпроқдир. Бир йилда капиталнинг ишдан чиқиб кетиши ЯММнинг 15%ни ташкил этади. Умумий даромаддаги меҳнатнинг ҳиссаси 60%га тенг. Жамғарманинг оптимал нормасини (“Олтин қоида”га тўғри келадиган жамғарма нормасини), капитал билан таъминланганликнинг барқарор даражасини ва бир ишчига тўғри келадиган даромадни аниқланг (А = 1).