Олий таълим тизими педагог ва раҳбар кадрларини қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини оширишни

Агар болада озиқланишни оғир бузидишлари бўлса:
- Томирга системани уламанг;
- дарҳол беморни тўлиқ текширувга киришинг;
Устивор белгилар
: 
2ДТН+3БО
* 2 ойгача бўлган болалар
* нафас бузилиши
* температура: бола жуда иссиқ
* травма ѐки бошқа шошилинч хирургик ҳолатлар
*бола бошқа касалхонадан юборилган бўлса

---

55 
* озиқланишни бузилиши: кўзга ташланадиган озиқланишни бузилиши
* яққол рангпарлик
* кучли оғриқ
* бола безовта, қўзғалувчан ѐки акси, ҳолсиз
* заҳарланиш
* куйиш
* иккала товонида шиш
Изоҳ: 
Агар болада травма ѐки бошқа шошилинч хирургик ҳолатлар 
кузатилса, жарроҳ чақиртиринг ѐки қўлланма бўйича ѐрдам 
кўрсатинг.Шошилинч ва устивор белгилар кузатилмаган беморлар кўрсатма 
бўйича текширувдан ўтказилади ва даволанади.
Нафас етишмовчилиги ва нафас функцияси ҳолатини баҳолаш
1,9
:
*Болани нафаси қийинлашганми?– Визуал белгилар ва қулок билан нафас 
олишда қийинлашув борлигини аниқланг.
*Оғир нафас етишмовчилиги борми? – Яққол нафас етишмовчилиги, ѐрдамчи 
мушакларни иштирок этиши (болани бошини қимиллатиб туриши), бола 
жуда тез- тез нафас олади, тез чарчайди. Нафас олишни бузилиши 
натижасида бола ича олмайди.
* Марказий цианоз борми? – Тил, оғиз шиллиқ қавати ва бурун- лаб 
учбурчагида кўкариш борлиги кузатилади.
Қон айланиш ҳолати қандай баҳоланади (шок диагностикаси мақсадида) 
.Болани бармоқлари совуқми текширилади? Агар совуқ бўлса:
* Капиллярларни қон билан тўлишиш вақти 3 сек.дан ошадими. Бунинг учун 
қўл ѐки оѐқ бош бармоқлари 3 сек. давомида босилади, сўнг қўйиб 
юборилганда капиллярларни тўлиш вақти ҳисобланади.
* Агар капиллярларни тўлиши 3сек.дан ошса, пульсни текширинг (сони ва 
тўлишишини). Агар пульс билак артериясида тезлашмаган ва яхши тўлишса, 
бу болан шок ҳолатда эмаслигидан далолат беради. Агар сиз пульсни 
аниқлай олмасангиз (1 ѐшгача бўлган болаларда), елка ѐки сон артерияларида 
аниқлашга ҳаракат қилинг. Агар бола каттароқ бўлса, пульсни уйқу 
артериясида аниқланг
.
Шайтонлаш, коматоз ҳолат ѐки бошқа бузилишларни аниқлаш:
* Бола кома ҳолатидами? (АГБО бўйича аниқланг):
- актив
- овозга реакцияси бор
- фақат оғриққа реакцияси бор
- ҳушсиз агар бола актив бўлмаса