Олдиндан устун эгилувчанлигини деб қабул қиламиз. Устиворлик коэффициенти

1. 
   Масала
   

Иккинчи нав қарағай ёғочдан тайёрланган тўрт қиррали ёғоч устуннинг кўндаланг кесими танлансин. Устун узунлиги ва учлари шарнирли маҳкамланган. Устунда заиф кесим йўқ ва унга сиқувчи бўйлама куч таъсир килади.

Ечилиши:
Олдиндан устун эгилувчанлигини деб қабул қиламиз. Устиворлик коэффициенти -  ни аниқлаймиз:
( бўлганлиги учун).
Ёғочни сиқилишдаги ҳисобий қаршилиги кўндаланг кесим ўлчами дан катта бўлган ҳолатда га тенгдир.
Устуннинг талаб қилинган кўндаланг кесим юзаси
А_Т.қ қ .
Агар кўндаланг кесимини квадрат шаклида деб олсак,
қабул қиламиз га тенг
Текшириш. Кўндаланг кесим юзаси .
Кесимнинг инерция радиуси: .
Эгилувчанлиги:  қ
Устиворлик коэффициенти - =1-0,8∙(/100)²=1-0,8∙(60/100)²=0,712

Кучланиш:

мустахкамлик шарти бажарилди.

2-Масала
Тўсиннинг кўндаланг кесими аниқлансин. Тўсиннинг узунлиги ва тўсинга текис тенг тарқалган ( ) чизиқли юклама таъсир қилади.
Ечилиши:
Кўндаланг кесимни мустаҳкамлик шарти бўйича танлаймиз. Эгилишдаги ҳисобий қаршилиги га тенг. Ҳисобий юкламадан ҳосил бўладиган эгувчи моментнинг қийматини қуйидаги формула ёрдамида аниқлаймиз:

Талаб қилинадиган кўндаланг кесимнинг қаршилик моменти.

Агар кўндаланг кесимни энини га тенг деб олсак, у ҳолда кўндаланг кесимнинг баландлиги

Кўндаланг кесим ўлчамларини қабул қиламиз.
Қабул қилинган ўлчамлар орқали кўндаланг кесимнинг қаршилик моментини аниқлаймиз:

Эгилишдаги кучланишни текширамиз:
Эгилишни текшириб кўрамиз. Кўндаланг кесимнинг инерция моменти:

Эластиклик модули - га тенг.
Нисбий эгилиш - ни аниқлаймиз:

Рухсат этиладиган нисбий эгилиш
га тенг.
Тўлаганов Зиёдилла