O‘lchash va o‘lchov asboblarining xatoliklari haqida asosiy ma’lumotlar

Absolyut  xatolik  – 

“a”  o‘lchov  birliklarida  ifodalanib,  asbob  ko‘rsatmasi  A

n

  va  o‘lchanadigan 

kattalikning xaqiqiy qiymati A

d

 o‘rtasidagi farqni ko‘rsatadi. 

a = A

p 

- A

d

. 

nisbiy xatolik “v” esa protsentlarda keltirilib, absolyut xatolikning xaqiqiy qiymatga munosabatini 

bildiradi 

ya’ni                                     b = 

д

A

a

100% 

O‘lchanadigan  kattalikning  haqiqiy  qiymatini  aniqlash  uchun  asbobning  ko‘rsatmasiga  absolyut 

xatolikning soniga teng ravishda qarama-qarshi (teskari) belgi bilan olingan “d” tuzatishi kiritiladi. 

Texnikada  shunday  asboblardan  foydalaniladiki,  ular  yordamida  faqatgina  avvaldan  belgilanib 

berilgan aniqlik – yo‘l qo‘yilishi mumkin bo‘lgan asosiy xatolik bilan o‘lchovlar o‘tkaziladi. 

Asboblarning normal sharoitda ishlashiga muvofiq keladigan, yo‘l qo‘yilishi mumkin bo‘lgan asosiy 

xatoliklar  kattaligi  standartlar  tomonidan  belgilanadi. O‘lchov  asboblari  yo‘l  qo‘yilishi  mumkin  bo‘lgan 

asosiy  xatoliklari  kattaligiga  ko‘ra  quyidagi  aniqlik  sinflariga  bo‘linadi:  0,005;  0,02;  0,05;  0,2; 

(na’munaviy, laboratoriya va etalon asboblar), 0,35; (nazorat asboblari) 0,5; 1; 1,5; 2; 2,5; (texnik asboblar) 

SHartli  ravishda  belgilangan  aniqlik  sinfi  –  N    shkalasi  diapazoniga  keltirilgan  va  protsentlarda 

ifodalangan, ya’ni 

%

100

N

a

,  eng katta yo‘l qo‘yilishi mumkin bo‘lgan asosiy xatolik “a” ga mos keladi. 

Boshqa  tarafdan  protsentlarda  ifodalangan  diapazon  shkalasiga  absolyut  xatolikning  nisbati