Окуп түшүнүү 3- класс 1- вариант Түлкү менен карышкыр

Окуп тушунуу 4- класс 11- вариант
Аюу менен чиркей
Дөбөдөй болгон чоң аюу муштумдай болгон коёнду кармап алып, эч бир жазыгы жок байкушту кулагынан чойгулап кыйнайт. Өлүмгө
жеткирбесе да эсин оодарганга чейин алпарат. Ошондо коен капаланып:
-Кулак жазылар, көздүн жашы кургар, бирок ушунча кордук көрө
турган эмне жазыгым бар! Аюу токойдогу аңдардын чоңу, күчтүүсү,
карышкыр менен түлкү араларынан кыл өтпөгөн ысык достор. Эми мен кимге корголойм?-деп арман кылат.
Ошол убакта калың камыштын ичинен:
-Мага корголо!-деген бир абдан ичке үн чың эте түштү. Коен
көзүнүн кыйыгы менен караса, үн чыгарган чиркей экен.
-Сен мени коргой аласыңбы? Аюу аңдардын чоңу, күчтүүсү, сен
болсо чиркейсиң. Сенин колуңдан эмне келет?
-О, жолуң болгур! Мен аны уктатпай, тынчын кетирүүгө жараймын.
Ошону билбейсиңби?
…Жайдын ысыгында токойдо чабыттап жүргөн аюу жанын коерго,
жер таппады. Тынчы кетип, бүлдүркөндүн жалбырагынын үстүнө дем
алайын деп жатса, кулагынын түбүнөн ызың-ң, ызың-ң-ң деген дабыш
чыгат. Аюу чиркейдин табышын угуп, тааныйт. Чиркей аюунун мурдуна
келип конуп, каңылжарына кирип кетет. Аюу чыдабай күчүнүн
бардыгынча таманы менен мурдун ургулап, жерге ооналактап эси оойт.
Дыңылдаган чиркейдин үнү кулагынан кетпейт. Аюу андан жүрөксүп
коркуп, “эми кай жериме конор экен” деп уктамыш болуп, козголбой
тыңшап калат. Аюунун бут жагында ызылдап жүрүп, бир кезде чиркей
ың-жың дабышы жок болуп кетет.
“Чиркей учуп кетти го” деп ойлоп турганда, ал аюунун кулагынын
түбүнө эптеп коно калып, “тыз” эттире чагып алат. Аюу көзүнүн от
чагышып кокуйлап ордунан ыргып турат. Оң таманы менен кулагын
кагып: “Жеди эле жеди! Бу кандай жаны бек неме эле” деп өңкөлөңдөп
качып жөнөдү.

1. Жомоктон эмнени түшүндүңөр?

______________________________________________________________________________________________________________________

2. Токойдогу жаныбарлардын күчтүүсү кайсыл жаныбар деп

Ойлойсүңар?

______________________________________________________________________________________________________________________

3. Коенго эмне жардамга келди?

А) чымын В) чиркей

Г) аары Г) көпөлөк

4. Чиркей кичиекей болгону менен чоң эле аюунун тынчын кантип алды?

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

5. Сүйлөмдү толуктагыла. Дыңылдаган ______________ уну кулагынан __________________ .

6. Аюу менен чиркейди салыштырып жазгыла.

Аюу	Чиркей