Окуп түшүнүү 3- класс 7- вариант
Акылдуу дыйкан
Бир хан жан-жөкөрлөрү менен бирге кыдырып жүрүп, эгин айдаган дыйканга туш келет. Дыйкандын тырышып иштеп жатканын көргөн хан жактырып, жанына чакыртат. Бир канча суроо берип, талаанын ага тиешелүү болбогонун, күнүнө он беш лирага жалданып иштеп берип жатканын угат. Алган акысынын абдан аз болгонун уккаңда, хан айран калат. Анткени хан күңдө сарайына сансаат пул жумшайт экен. Дыйкан хаңдын таң калганын көрүп: Көп деле муктаждыгы жок кишиге бул акча жетмек түгүл ашат. Алган акымды негизи үчкө бөлөм. Бир бөлүгүн өзүм алам, бир бөлүгү менен карызымды төлөйм, калган бөлүгүн болсо жатырым кылып топтоп жатам. Хан табышмакка окшогон дыйкандын бул сөздөрүнөн эч нерсе түшүнө албайт. Ачык-айрым динчил дыйкан айткан сөздөрүн мындайча түшүндүрөт:
Акчамдын бир бөлүгү менен карызымды төлөйм дегенимде, мени кичинемден бапестеп чоңойткон ата-энеме акча бергеним, акчамдын калганын жатырым кылып, чогултканым болсо, балдарымдын билим алуусуна жумшаганым. Менин колү бутум алдан-күчтөн тайганда, алар да мени багып жардам беришет. Акчамдын калганын өзүмө керектүү нерселерге жумшайм. Хан дыйкандын акылдуулугуна абдан ыраазы болот. Хан дыйкандын чекесинен өөп, балдарын багуусуна жардам берерине сөз берет.
1. Хан кимге туш болду?
А) байга Б) кедейге
В) дыйканга Г) кишилерге
2. Дыйкан алган акысын канчага бөлөт экен?
А) экиге Б) учкө
В) бирге Г) төткө
3. Бай эмнеге таң калды?
______________________________________________________________________________________________________________________
4. Сүйлөмдү толуктап жазгыла.
Алган акысынын __________________ укканда хан абдан таң калды.
5. Силер хандын ордунда болсоңор эмне кылмаксыңар?
______________________________________________________________________________________________________________________
Окуп тушунуу 3- класс 8- вариант
Эне мээрими
Ар нерсе окуганга аракет кылса да, убакыт өтпөй турганын билет. Балдарынан бирөө жанында калса. Бирок балдарына унчуккан жок. Алардын кубанычтарына жолтоо болгусу келбеди. Түштөн кийин Аваз энесинин жанында отуруп, китеп окуп жаткан эле. Энеси сөздү туура эмес окуган учурунда кайталатып, баласына жардам берип жатты. Бир аздан кийин Аваз окуп бүтүрүп, дароо энесинин төшүнө жазданып, мойнунан кучактап: Энеке… деп шыбырады. Базар күнү мен сени менен калгым келип жатат. Бирок эч кимге эч нерсе айтмай жок, макулбу? Энеси уулун өөп: Уулум, мени абдан кубандырбадыңбы. Базар күнү зерикпейм эми.
Эртеси эртең менен кичинекей Айша ашканада иштеп жатканда бир кокустук болду. Ал жууган табагын кургатып жатып, жерге түшүрүп, сындырып алды. Табактын сынганын энеси көрүп калды. Кызына мээрим төгө жакыңдап: Сен аман бол, кызым. Текчеде башка табактарыбыз бар. Энесинин мамилесине кичинекей кыз сүйүнүп кетти… Мектепке кетүүгө камынып, үйдөн чыгып бара жатып: Энеке, деди. Билесиңби, мен базар күнү үйдө калам. Чогуу отурабыз. Бирок эч кимге айтпа, макулбу.
1. Биринчи энесинин жанында ким калмак болду?
______________________________________________________________________________________________________________________
2. Кичинекей Айша идиш жууп жатканда эмне болду?
А) ойноду Б) Табак сынды
В) уктап калды Г) жыгылып калды
3. Силердин дагы идиш сындырып алган убагыңар болду беле?
______________________________________________________________________________________________________________________
4. Сүйлөмдү толуктап жазгыла.
Базар куну __________________________________ калгым келип жатат.
5. Экинчи жолу апасынын жанында калууну ким айтты?
А ) уулу В) кызы
Б) эч ким айткан жок Г) курбусу
Do'stlaringiz bilan baham: |