Oksigenoterapiya (kislorod bilan davolash)

Xirillashlar. Bronxlar yoki o‘pka to‘qimasining patologiyasida xi rillashlar eshitiladi. Bronxlarda yopishqoq balg‘am bo‘lgan mahallarda, (masalan: bronxitlar, bronxial astmada) quruq xirillashlar paydo bo‘ladi. Quruq xirillashlar doimiy bo‘lmaydi: ular ba’zan shu qadar qattiq bo‘ladiki, narida turib eshitiladi, gohida esa mutlaqo yo‘qolib ketadi. Nam xirillashlar havo oqimining yallig‘lanish ekssudati orqali o‘tishi tufayli bronxlarda hosil bo‘ladi. Xirillashlar 3 xil kalibrli bo‘ladi: mayda, yirik, pufakchali. Mayda xirillashlar zotiljam, o‘pka sili, infarktida kuzatiladi; bronxoektazlar yoki kavernalar bo‘lganida, o‘pka shishib ketganida yirik, pufakchali xirillashlar eshi tiladi.
Krepitatsiya nafas olishning avjida eshitiladigan alohida chitirlovchi tovush bo‘lib, bir tutam shochni quloq yaqiniga ishqalanganida chiqadigan tovushga o‘xshab ketadi (quyidagi kasalliklarda kuzatiladi: krupoz zotiljam, o‘pka shishuvi, infarktida, kichik qon aylanish doirasida qon dimlanib qolganida). Nam xirillashlar nafas olish va nafas chiqarish paytida eshitiladi, krepitatsiya esa faqat nafas olish paytida eshitiladi, odam yo‘talganidan keyin nam xirillashlar o‘zgarib qoladi, krepitatsiya esa tabiatan doimiy bo‘ladi.
Plevraning ishqalanish shovqini sog‘lom odamlarda eshitilmaydi, chunki silliq plevra varaqalari sirg‘anganida tovushlar chiqmaydi.
Plevra varaqalari yallig‘lanishi tufayli g‘adir-budir bo‘lib qolgan mahallarda esa plevraning ishqalanish shovqini paydo bo‘ladi. Bu shovqin botinka tagida qor g‘ichillashiga o‘xshaydi.
Terapiya» lotincha so‘z bo‘lib, «ichki a’zolar» degan ma’noni bildiradi. Terapevtik kasalliklar – bu ichki a’zolar kasalliklari, ya’ni nafas olish, yurak va qon tomir, buyrak va siydik ajratish, ovqat hazm qilish a’zolari, endokrin va moddalar almashinuvi va hokazo tizimlari kasalliklaridir.
Ko‘pchilik terapevtik kasalliklar yashirin simptomlar bilan kechadi. Bitta kasallikda kechishiga qarab turli xil simptomlar namoyon bo‘ladi. Etiologiyasi noma’lum bo‘lgan kasallarga tashxis qo‘yolmaymiz va qiyin davolanadigan kasalliklar deyiladi. Terapevtik kasalliklar simptomlarining yuzaga chiqishiga, davolanishning kechishiga qarab o‘tkir va surunkali xil larga bo‘linadi. O‘tkir kasalliklarning kechishi va unda hamshiralik parvarishi. O‘tkir kasalliklarda bemor ahvoli birdan yomonlashib qoladi va tezda davolanishni talab etadi. Kasallikka kuchli mikroblar yoki ta’sirlantiruvchilar, qarish, organizm funksiyalarining va immunitetining susayib qolishi sabab bo‘ladi. Davolanishni o‘z vaqtida boshlamaslik hayotiga xavf solishi mumkin, bunday og‘ir hollarda yuqori malakali kuchaytirilgan maxsus davo o‘tkaziladi