Oila iqtisodiyotining inson hayotidagi o’rni

OILA IQTISODIYOTINING INSON HAYOTIDAGI O’RNI
Siz zamonaviy texnika va texnologiyalar, turli yog’och, metal va kompozit materiallarga ishlov berish, harakatlanuvchi oddiy mexanizmlardan foydalanib, turli buyumlar yasash usullarini o’rganib oldingiz. Albatta, o’rgangan bu bilimlar Sizga oila ishlariga yordam qilish va oila daromadiga o’z hissangizni qo’shishingizda poydevor vazifasini bajaradi.
Buyuk ma’rifatparvar, iste’dodli shoir, mashhur tarbiyachi bobomiz Abdulla Avloniy o’zining “Turkiy guliston yoxud axloq” asarida: “Iqtisod deb pul va mol kabi ne’matlarning qadrini bilmakni aytilur. Mol qadrini biluvchi kishilar o’rinsiz yerga bir tiyn sarf qilmas, o’rni kelganda so’mni ayamas. Saxovatning ziddi baxillik bo’lgani kabi iqtisodning ziddi isrofdir” degan.
Iqtisodiy bilimlarni egallash faqat tadbirkorlik yoki biznes saholari bilan shug’ullanayotganlarga tegishli emas, balki har bir fuqaro bilishi zarur vas hart hisblanadi. Zero, egallangan bilim hech qachon keraksiz og’ir tosh bo’lmagan, bo’lmaydi ham.
Iqtisodiyot – yunoncha “ekonomikos” so’zidan olingan bo’lib, “uy xo’jaligini yuritish san’ati” degan ma’noni bildiradi.
Har bir inson hayotida oila iqtisodiyoti muhim ahamiyatga ega hisoblanadi. Oila iqtisodiyotida oila budjeti degan tushuncha mavjud bo’lib, u oila rivojlanishida asosiy o’rinni egallaydi.
Oila budjeti nima?
Oila budjeti – barcha oila a’ozlarining pul va moddiy boyliklari to’plami, ya’ni oiladagi ota-onaning shaxsiy budjetlarini bitta umumiy budjetga birlashtirishdir (1-shakl).
Ushbu shaklda biz oila budjetini shakllantirish manbalari va sarf-xarajatlarning asosiy yo’nalishlarini ko’rishimiz mumkin.
Shunday ekan, 5-sinf texnologiya fani darslarida olgan bilimlaringiz asosida Sizning o’z oilangiz budjetiga qo’shadigan hissangiz nimalardan iborat ekanligini o’ylab ko’ring! O’z oilangiz budjeti uchun nimalar qila olasiz (2-shakl)?
Bu kabi ishlarni amalga oshirishda fan bo’yicha egallangan bilimlaringiz, ijodkorlik va tashabbuskorligingiz muhim ahamiyat kasb etadi.
Demak, ota-onalar tomonidan oila ehtiyoji uchun olingan barcha ne’matlarning qadriga yetgan holda ularni isrof qilmasdan tadbirli foydalanish ham oila iqtisodi hisoblanadi.
1-shakl
Oilaning daromadlari va xarajatlari


Oila budjetiga qo’shgan hissam
2-shakl