Odilqoriyev X. T. Davlat va huquq nazariyasi darslik toshkent «Adolat» 2018 uo‘K: 321. 01+340(075. 8)

Davlat va huquq Jadal sur’atlar bilan rivojlanib borayot-
2-§.nazariyasi fanining gan hozirgi dunyoning sir-sinoatlarini angpredmeti lab yetishda ilm-fanning o‘rni beqiyosdir.
Olamshumul kashfiyotlar, misli ko‘rilmagan
ixtirolar – turli fanlarning yutug‘i. Bugungi sivilizatsiya sharoitida fanning yangi-yangi tarmoqlari paydo bo‘lishi bilan bir qatorda avval mavjud bo‘lgan fanlar takomillashib bormoqda. Davlat va huquq nazariyasi fani ham mumtoz fan sifatida zamonaviy davlatchilik va huquqiy amaliyot ta’sirida rivojlanib, yangilanib va boyib bormoqda. Shu o‘rinda «fan» iborasi xususida to‘xtalib o‘tish joiz. Fan – bu ilmning muayyan soha bo‘yicha tizimli bilimlar berishga ixtisoslashtirilgan yo‘nalishi hisoblanadi. Yanada aniqroq aytganda, fan – tizimlashtirilgan bilimlar yig‘indisi bo‘lib, u o‘z navbatida, ilmning nazariya, qonuniyat, tushunchalar (kategoriyalar) kabi turkumlarida ifodalanadi. «Fan – tabiat, jamiyat va inson tafakkuri to‘g‘risidagi tushunchalarda, kategoriyalarda, qonunlarda aks ettirilgan, haqqoniyligi amaliyotda tasdiqlangan bilimlar tizimidir. Har bir fan o‘ziga xos obyekti va unga mos keluvchi predmeti bilan ajralib turadi»¹. Fan tabiat va jamiyatni, umuman, borliqni anglashning kalitidir.
Mazkur tavsifdan kelib chiqib aytish mumkinki, davlat va huquq nazariyasi fani davlat va huquqni jamiyatning, ijtimoiy hayotning bir bo‘lagi, ya’ni ijtimoiy mazmundagi muhim hodisalar sifatida o‘rganadi. Bu fan go‘yoki, davlat va huquqni butun jamiyat hodisalari tizimidan abstrakt tarzda ajratib olib, ularning mazmun-mohiyatini, ichki qonuniyatlarini, amal qilish xususiyatlarini tahlil qiladi. Shu bilan birga, davlat va huquq iqtisod, siyosat, axloq, madaniyat kabi ijtimoiy hodisalar bilan uzviy aloqadorlikda o‘rganiladi. Bunda fanimiz davlat va huquqning nafaqat iqtisod tomonidan belgilanishiga, balki davlathuquqiy hodisalarning iqtisodiyotga, ijtimoiy va ma’naviy hayotga faol ta’sir etishga qodir omil ekanligiga ham e’tibor qaratadi.