Одил судлов /2019 Судьянинг онгида адолат, тилида ҳақиқат, дилида поклик бўлиши шарт

ОДИЛ СУДЛОВ
1/2019
32
СУД-ҲУҚУҚ ИСЛОҲОТЛАРИ
Қолаверса, мамлакатда жиноят қонунчилигини либераллаштириш борасида 
амалга оширилаётган ислоҳотлар нуқтаи назаридан қараганда, айрим жиноий 
қилмишлар учун жазо санкцияларининг номутаносиблиги кенг жамоатчилик 
ўртасида норозилик кайфиятини уйғотади. Бу эса, аслида ҳам, халқаро амали-
ётда эътироф этилган илғор жиноий-ҳуқуқий институтларнинг изчил импле-
ментация қилинмаганига бориб тақалади. Замонавий ахборот-коммуникация 
технологияларини суд-тергов амалиётига жорий қилиш ҳам талаб даражасида 
эмас эди.
Энди эса, Ўзбекистонда жиноят иши процессига доир тергов ва суд ор-
ганларининг ҳар бир ҳаракати ҳужжатлаштириб борилади. Тергов ва суд 
ҳаракатларининг бориши баённомалар билан, ваколатли мансабдор шахслар 
ва суднинг ҳал қилув қарорлари эса, тегишинча қарорлар ва ажримлар билан 
расмийлаштирилади. Бу инсон ҳуқуқлари ва эркинликларига риоя этилиши-
нинг муҳим кафолатидир.
Сир эмас, айрим жиноят ишлари 50 ва ундан ортиқ жилдни ташкил 
этмоқда. Тегишинча меҳнат сарфи, қоғоз, почта, ташиш, йиғмажилдларни 
хавфсиз сақлаш ишларида ҳаракат ҳам, харажатлар ҳам кўп. Бундан ташқари, 
қоғоздаги ишларни юритиш суриштирув ва дастлабки тергов устидан проку-
рор назорати ва суд назоратини тезкор амалга ошириш имконини бермайди.
Шу боис, «Электрон жиноят иши»ни амалга киритиш қонунийликни 
мустаҳкамлаш сари қўйилган муҳим қадам ҳисобланади.
2019 йилнинг 1 октябрига қадар синов натижаларидан келиб чиқиб, жино-
ят ишлари бўйича электрон иш юритуви жорий қилинади. Шу муносабат би-
лан жиноят ва жиноят-процессуал қонунчилигини такомиллаштириш бўйича 
таклифлар киритилади. Бош прокуратура электрон тизим фаолият юритиши 
учун масъул орган этиб белгиланган.
Хулоса қилиб айтганда, Президентимизнинг юқорида қайд этилган Қарори 
жиноят ва жиноят-процессуал қонунчиликни такомиллаштириш, суд-тергов 
фаолияти шаффофлигини таъминлаш, фуқароларнинг ҳуқуқ ва эркинликла-
рини муҳофаза қилиш борасидаги ислоҳотларнинг янги босқичини бошлаш 
учун мустаҳкам ҳуқуқий асосдир.