Одил судлов /2019 Судьянинг онгида адолат, тилида ҳақиқат, дилида поклик бўлиши шарт

ЧИНАКАМ МУСТАҚИЛЛИГИНИ ТАЪМИНЛАШ ЙЎЛИДА 
СУД ҲОКИМИЯТИНИНГ
СУД-ҲУҚУҚ ИСЛОҲОТЛАРИ
К
ейинги йилларда суд ҳокимиятининг ҳақиқий 
мустақиллигини таъминлаш ва суднинг нуфузини 
ошириш, шу йўл билан фуқароларнинг ҳуқуқ ва эркинликла-
рини ишончли ҳимоя қилиш кафолатларини кучайтириш 
борасида кенг кўламли ишлар амалга оширилмоқда.

---

ОДИЛ СУДЛОВ
1/2019
28
СУД-ҲУҚУҚ ИСЛОҲОТЛАРИ
рини қўллаш ҳуқуқи берилди. 
Тергов ишларида сансалорликларнинг олдини олиш, бир жиноят ишининг йил-
лар давомида тергов қилиниши оқибатида фуқаролар ҳаётининг чигаллаштирили-
шига чек қўйиш мақсадида терговнинг тўлиқ эмаслигини суд муҳокамаси жараё-
нида тўлдириш механизмларини жорий этиш орқали суд томонидан жиноят ишини 
қўшимча терговга қайтариш институти бекор қилинди.
Фуқаролик иши бўйича суд қарорини назорат тартибида қайта кўриб чиқиш муд-
дати 3 йилдан 1 йилга қисқартирилди.
Суд инстанцияларининг бир-бирини такрорловчи институтларига барҳам бериш 
мақсадида вилоят даражасидаги судлар томонидан жиноят ва фуқаролик ишларини 
назорат тартибида кўриб чиқиш институти тугатилиб, тегишли суд раислари ва про-
курорларнинг назорат тартибида протест келтириш бўйича ваколатлари, Ўзбекистон 
Республикаси Олий суди Пленумининг ишларни назорат тартибида кўриб чиқиш 
бўйича бир-бирини такрорловчи ваколатлари бекор қилинди.
Ижро органига судларнинг моддий тобеликда бўлишига барҳам бериш мақсадида 
адлия органларининг умумий юрисдикция судлари фаолиятини моддий-техника 
жиҳатидан ва молиявий таъминлаш соҳасидаги вазифа ва ваколатлари Ўзбекистон 
Республикаси Олий судига ўтказилди. 
Ўзбекистон Республикаси Президентининг «Ўзбекистон Республикаси суд тизи-
ми тузилмасини тубдан такомиллаштириш ва фаолияти самарадорлигини ошириш 
чора-тадбирлари тўғрисида» 2017 йил 21 февралдаги ПФ–4966-сонли Фармони эса, 
суд тизими тузилмасини тубдан такомиллаштиришда ҳамда унинг фаолияти самара-
дорлигини оширишда муҳим аҳамият касб этмоқда.
Ушбу Фармон билан узоқ йиллар давомида ўз ечимини кутаётган муаммолар ечи-
мига эътиборга қаратилди.
Хусусан, судьялар ҳамжамиятининг органи ҳисобланадиган ва суд ҳокимияти 
мустақиллигининг конституциявий принципига риоя этилишини таъминлашга 
кўмаклашадиган Ўзбекистон Республикаси Судьялар олий кенгаши ташкил этилди.
Олий суд ва Олий хўжалик суди бирлаштирилди, фуқаролик, жиноий, маъмурий 
ва иқтисодий суд иш юритуви соҳасидаги суд ҳокимиятининг ягона олий органи – 
Ўзбекистон Республикаси Олий суди ташкил этилди.
Оммавий-ҳуқуқий муносабатлардан келиб чиқадиган маъмурий низоларни, шу-
нингдек маъмурий ҳуқуқбузарликлар тўғрисидаги ишларни кўриб чиқишга вако-
латли бўлган Қорақалпоғистон Республикаси, вилоятлар ва Тошкент шаҳар, туман 
(шаҳар) маъмурий судлари тузилди.
Фуқароларнинг ҳуқуқ ва эркинликларини, энг аввало, жиноий тажовузлардан 
ҳимоя қилишнинг ишончли кафолатларини таъминлашга, шунингдек уларнинг 
шаъни ва қадр-қиммати камситилишига, қонуний манфаатлари чекланишига йўл 
қўймасликка қаратилган кенг кўламли ишларни амалга ошириш мақсадида 2017 
йил 30 ноябрь куни «Суд-тергов фаолиятида фуқароларнинг ҳуқуқ ва эркинлик лари 
кафолатларини кучайтириш бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида» ПФ–5268-
сонли Фармон қабул қилинди.
Унга кўра, процессуал қонунчиликни жиддий бузган ҳолда ёки ноқонуний услуб лар 
билан олинган далиллардан фойдаланишга йўл қўйилмаслиги белгиланди.

---