Odam va hayvon hujayralarining bezlari ularning tòqima xususiyatlari

Odam va hayvon hujayralarining bezlari ularning tòqima xususiyatlari

ENDOKRIN SESTEMA (SISTEMA ENDOCRINUM)

• Endokrin sistema ichki sekretciya bezlaridan, ya’ni endok-rin organlardan tashkil topgan bo’lib, ular
• o’z mahsuloti-ni qonga yoki limfaga (ichki muhitga) chiqaradi. Bu bezlarda tashqi sekretciya
• bezlaridan farqli ravishda chiqaruv naylari bo’lmaydi. Endokrin sistemaga bezlardan tashqari turli
• a’zo-lardagi yakka (alohida-alohida) joylashgan hujayralar ham kiradi. Endokrin sistemaning bezlari
• va hujayralarida gor-monlar (yunon. hormon - qo’zg’atmoq, ta’sir qilmoq) deb yuriti-luvchi biologik
• aktiv moddalar hosil bo’ladi.
• Turli a’zolarning ishi faqat nerv sistemasi orqali boshqa-rilmay, balki gumoral yo’l bilan ham
• bajariladi. Hamma hu-jayralarga nerv tolalari etib bormaydi va natijada turli hujayralarning hayot
• jarayoni hujayralar atrofida joylash-gan suyuqliklar (hujayra oraliq modda) va qon bilan keluvch»
• biologik aktiv moddalar orqali bajarilad

Endokrin bezlarga gipotalamusning neyrosekretor yadrolari, gipofiz, epifiz, qalqonsimon bez,

• Endokrin bezlarga gipotalamusning neyrosekretor yadrolari, gipofiz, epifiz, qalqonsimon bez,
• qalqonsimon bez oldi bezi, buyrak usti bezi, me’da osti bezining endokrin qismi, jinsiy bezlar
• ^(tuxumdon va urug’don) kiradi. Bulardan tashqari yo’l-dosh, buyrak, hazm sistemasi endokrin
• funktciyaga ega. YAkka (alo-hida) joylashgan endokrin hujayralar buyrak va hazm sistema-sidan
• tashqari nafas sistemasida va boshqa a’zolarda ham uchraydi.

Epifiz neyrogliyadan,

• Epifiz neyrogliyadan,
• jinsiy bezlarning endokrin hujayralari mezenximadan rivoj-lanadi va hokazo.
• Endokrin sistemani turlicha klassifikatciya qilish mumkin. Hozirgi vaqtda endokrin sistemani
• markaziy va p e r i f e-r'i k endokrin bezlarga bo’lib o’rganish ko’proq ma’qul-lanmoqda. SHuni aytib
• o’tish kerakki, qalqonsimon bez, buyrak usti bezi po’stloq qismi, jinsiy bezlar endokrin hujayralarining faoliyatini gipofizning oldingi bo’lagida ishlangan gor-monlar boshqaradi. Qolgan bezlar
• gipofizning oldingi qismiga-tobe emas. Bunday klassifikatciya nisbiydir, chunki turli endo-krin
• a’zolar o’zaro bir-biriga va nerv sistemasiga ta’sir qi-ladi va o’zaro bog’liqdir. Natijada, bir-butun
• neyro-endokrin sistema shakllanadi. Endokrin sistemani quyidagicha klassifi-katciya qilish mumkin