Обсуждены и интерпретированы основные вопросы компьютерной лингвистики


S  =  ega,  О  -   to'ldiruvchi,  V  =  kesim



Download 53,48 Mb.
Pdf ko'rish
bet31/163
Sana26.07.2021
Hajmi53,48 Mb.
#128715
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   163
Bog'liq
Kompyuter lingvistikasi. A.Rahimov

S  =  ega,  О  -   to'ldiruvchi,  V  =  kesim.
B undan  kelib  chiqib  aytish  m um kinki,  o ‘zbek  tilida  q o 'sh m a   gapning 
eng  kichik  m odeli  quyidagicha  b o ia d i:
S, + V,  S 2 +  V 2:  Bahor  keldi,  ishlar  qizib  ketdi.
Ingliz,  rus  tillarida  sodda  gap  qurilishi  quyidagicha  belgilangan:
S  +  V  +  O:
Я  пишу диссертацию.  Он  читает книгу.
I  have  read  the  book.  I  am  writing  a  research  work.
M odellashtirish tilshunoslikda strukturalizm  yo‘nalishi ta ’sirida faol tatbiq 
qilina  boshlandi.  G a p  stru k tu rasin i  m odellashtirish  g'oyasi  XX  asrning  50- 
yillarida am erikalik  tilshunos C harlz F riz tom o n id an  o lg 'a  surildi.  Olim o ‘z 
qarash larin i  um u m lash tirib   1952-yilda  «T he  S tructure  o f  English»  nom li 
tad q iq o tin i  yaratdi:  C h.F riz  o ‘z  konsepsiyasini  distributiv  model  deb nom - 
lagan.  U nga k o ‘ra, gap m uayyan so ‘z tu rk u m larig a oid b o ‘lgan so 'z la r zan- 
jiri  hisoblanadi  va  tahlilda  m orfologiya bazasiga  tayaniladi.  M asalan, « The 
young  m an  p ainted  the  door  yesterday»  jum lasi  distributiv  m odel  asosida 
quyidagicha tahlil etiladi:  D 3 Ia 2-d D  Ib 4.  Bu yerda -  o tning aniqlovchisi 
(inglizcha  determ iner),  -  sifat,  Г -  birlikdagi  ot,  2-d -  o 'tg a n   zam on  shak- 
lidagi  fe’l,  4  -   ravishni  anglatadi.  D em ak,  m azk u r  m odelda  turli  so ‘z  tu r­
kum lariga  m ansub  s o ‘z  shakllarining  n u tq   zanjiridagi  distributsiyasi  (tar- 
qalishi, qurshovi) gap stru k tu rasin i m odellashtirishning asosiy m ezoni sana- 
ladi.
Shunga  k o ‘ra,  so ‘z  turkum larini  m odellashtirishda  quyidagi  shartli  bel­
gilar  keng  e ’tiro f etilgan.

Download 53,48 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   163




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish