O’bekiston respublikasi xalq ta’limi vazirligi

Gen injeneriyasi usulida donning sifatini yaxshilash
Xozirgi vaktda usimliklar maxsulotini sifatini yaxshilashda ular sintez kiladigan oksil, yoglar, polisaxaridlar va boshka moddalarni mikdorini oshirishdan iboratdir.
Usimliklar turlari buyicha ulardagi moddalar turlicha buladi.

Ayrim aminokislotalarni etishmasligi oksilning sifatini pasaytiradi, Ana shu ma’lum aminokislotani sintez kilishni yaxshilovchi genlar kiritilsa, uning sifatini tubdan yaxshilanadi.

Oksilni aminokislota tarkibini yaxshilashda selekciya ishi juda uzok va kiyin gen injeneriyani usulida ushbu ish juda kulay, arzonga tushadi.
Buning uchun avvalo zaxira oksilga tegishli gen kiritiladi. Avvalo genlar maksad yulida ustiriladi, keyin modifikaciyalangan (uzgartirilgan) genlar kiritiladi.
Oxirgi paytlarda makkajuxorini zein oksiliga boy bulgan liniyalari yaratilib, ularni bir-biriga duragaylash yuli bilan zein oksiliga boy duragay olinishiga erishilgan.
Transgen usimliklar olish
ekinzorlarni tuxtovsiz ravishda takomillashishiga karamasdan kurgokchilik xarorat va boshka faktorlar kup mikdordagi xosilni nobud bulishiga olib kelmokda. Ayniksa monokul’tura (bir xil ekinni uzok yillar ekilishi) usulida ekinlarni ekilishi tuprok unumdorligini keskin pasayib borishiga olib kelmokda. Ayniksa kup sugoriladigan erlar tobora shurlanib bormokda. Shuning uchun xam genetik injeneriya usulida ana shunday nokulay sharoitlarga chidamli navlar yaratish muxim axamiyatga ega.
Kurgokchilikka chidamli navni genetik injeneriya usulida yaratishda barg ogizchalari kichik va kam bulgan navlar yaratiladi. Shurga chidamli nav yaratishda keraksiz tuzlarni kabul kilmaydigan nav yaratiladi.
Xashoratlarga chidamli usimliklar yaratish
Gen injeneriyasi usulida xashoratlarga chidamli nav yaratish mumkin. Masalan kartoshkani kollarada kungiziga karshi yoki usha kungiz umuman yakinlashishiga karshi xid chikaradigan kartoshkani navi yaratilgan. Bu usulda shunday moddasi bor gen topiladiki ana shu xidga kalarada kungizi yakinlashmasin. Ana shunday xashoratga chidamli transgen usimliklar pamidorda xam yaratilgan.