O‘bekiston Respublikasi Oliy Ta’lim Vazirligi Toshkent Davlat Sharqshunoslik instituti

O‘zbekistonning Rossiya bilan hamkorligining yangi bosqichi (Prezident Islom Karimovning 2005 yil 29-30 iyundagi Rossiyaga qilgan safarining ahamiyati). Mustaqillik yillarida MDH davlatlari orasida eng qudratli, katta salohiyat va ulkan ishlab chiqarish imkoniyatiga ega bo‘lmish Rossiya bilan teng huquqli va o‘zaro manfaatli aloqalar o‘rnatish O‘zbekiston tashqi siyosatining diqqat markazida bo‘ldi. Shu boisdan ham Prezident I.Karimov "Rossiya Federatsiyasi bilan teng huquqli va o‘zaro manfaatli aloqalar o‘rnatish O‘zbekiston uchun juda muhim va biz bu maqsadimizga erishish uchun bor kuchimiz va imkoniyatlarimizni ayamaymiz", degan edi.

O‘zbekisto Rossiya o‘rtasidagi aloqalar quyidagi ko‘rinishda bo‘lgan:

1) 1995 yil 27-28 iyunda Rossiya hukumati raisi Z.Chernomirdin O‘zbekistonga kelgan edi.

2) 1997 yil 28 myrtda Rossiya Prezidentining Kremlda MDH davlat boshliqlari bilan uchrashui bo‘lib o‘tgan edi.

3) 1998 yil 11-12 oktyabrda Rossiya sobiq prezidenti B.Elsin bilan Islom Karimov Toshkentda uchrashdilar.

4) 1999 yil 2 aprelda MDH davlat rahbarlari Moskva uchrashuvi o‘tkazildi. So‘ngi yillarda O‘zbekiston-Rossiya munosabatlariga sherikchilikning mustahkamlanishi, o‘sib borayotgan dinamiklik xos ekanligi qoniqish bilan qayd etildi.

Prezidentimiz Islom Karimov 2005 yil 28 iyunda Moskvada Rossiya Prezidenti Vladimir Putin bilan uchrashuvi bo‘lib o‘tdi. Muloqat chog‘ida O‘zbekiston-Rossiya munosabatlari strategik sherikchilik tamoyillari asosida rivojlanib borayotgani, mamlakatimiz o‘rtasida siyosiy, savdo-iqtisodiy, ijtimoiy-madaniy sohalardagi hamkorlik keng ko‘lamda tarakqiy etayotgani ta’kidlandi. Prezidentlar o‘rtasidagi munosabatlarning bugungi ahvoli va istiqbollari yuzasidan atroflicha fikr almashdilar. Hamkorlikni kengaytirish borasida tomonlarning hamfikrligi, qarashlarning mushtarakligi muhim ahamiyatga ega ekanigi qayd etildi.

Mintaqaviy xavfsizlik va barqarorlikni mustahkamlash masalalari Islom Karimov va V.Putinning diqkat markazida bo‘ldi. O‘zbekiston rahbari Rossiya Prezidentiga 2005 yil 13 may kuni Andijon shahrida ro‘y bergan fojiali voqealar hamda ushbu jinoyat yuzasidan olib borilayotgan tergov ishlari haqida so‘zlab berdi. Rossiya rahbariyati ushbu muammoga xolis yondashganini, vaziyatni to‘g‘ri baholaganini ta’kidladi.

Shuni alohida ta’kidlash joizki, Rossiya O‘zbekistonning muhim strategik hamkorliklaridan biridir. Ikki mamlakat o‘rtasida turli sohalardagi aloqalar tobora mustahkamlanib bormoqda. 2004 yili O‘zbekiston va Rossiya o‘rtasidagi o‘zaro tovar aylanmasi I milliard 641,9 million, 2005 yilning birinchi choragida esa 428,7 million AQSh dollarlariga teng bo‘ldi. Mamlakatimizda Rossiya bilan hamkorlikda tashkil etilgan 360 ta qo‘shma korxona faoliyat ko‘rsatmoqda. 2004 iil Toshkentda ikki davlat prezidentlari imzolagan O‘zbekiston Respublikasi va Rossiya Federatsiyasi o‘rtasida Strategik sherikchilik to‘g‘risidagi shartnoma bu sohadagi hamkorlikning yanada rivojlanishida yangi bosqich bo‘ldi. Har ikkala mamlakat Prezidentlari o‘zaro hamkorlikning bugungi ahvoli va istiqboli haqidagi, mintaqaviy xavfsizlikni ta’minlash, xalqaro terrorchilikka qarshi kurashda birgalikdagi harakatlar, xalqaro va mintaqaviy tashkilotlar doirasidagi hamkorlik to‘g‘risidagi masalalarni muhokama qildilar.

Shuni ham ta’kidlash joizki, Rossiya bilan O‘zbekiston Shanxay Xamkorlik tashkilotining a’zolari bo‘lib, bu davlatlar birgalikda xalqaro terorizmga, diniy ekstremizga, separatizm kaby "Xizbut-tahrir" oqimlariga birgalikda kurash olib bormoqdalar.