O `zbekiston Respublikasi Sog`liqni saqlash vazirligi Toshkent farmatsevtika instituti Farmatsevtik kimyo kafedrasi dori vositalarining instrumental tahlil usullari fanidan o`quv-uslubiy majmua



Download 8,68 Mb.
bet100/261
Sana02.06.2022
Hajmi8,68 Mb.
#629725
1   ...   96   97   98   99   100   101   102   103   ...   261
Bog'liq
2 5465469338699962879

R – OH + HCl --> R – Cl + H2O


AV-17 – anionitkuchliasosxossalihisoblanadi. Polimermoddalargaharxilaminogruppalarnikiritib, aktivgruppasidissotsialanishdarajasiturlibo‘lganionitlarolinadi.


AnionitlarAktivgruppalarxususiyati
AV-17 AV-20 - N – (R)3 kuchli
AN-2F = NHkuchsiz
AN-1 - NH2, N= kuchsiz
EDE-10P =NH =N – N (R)3 judakuchsiz


Sorbsiyaprotsessiningnazariyasoslari


Sorbsiyastatika, kinetikavadinamikasigaega. Statikasorbsionjarayonningtenglikxolatinitadqiqetadiyokiboshqachaqilibaytgandama’lumbirharoratdavabosimdasorbenthajmiyokibirligitomonidanshimilganmoddamiqdorinianiqlaydi. Namunaningadsorbsionhajmimillimol/gramga, mg/ggayokimg/sm3tengliklarbilanizoxlanadi.
Sorbsiyakinetikasi – sorbsonjarayonningtezliginitadqiqetadi. Mazkurkinetiktadqiqotlarsorbentlituzilishinianiqlaydi, uningxossalarinivagruppalarnisorbsiyalanuvchimoddagaqanchalikyaqinliginiko‘rsatadi. Sorbsiyatezligiharoratgabog‘liq. Uqanchayuqoribo‘lsa, sarflanayotganmoddamolekulalarisorbentyuzasigashunchaliktezuriladi, shimilishtezligikattabo‘ladi. SHundayqilibsorbsiyatezligidiffuziyatezligigabog‘liq. CHunkisorbsiyaaktianiqbirlaxzadatezdayuzberadi. Diffuziyaningtezligiesamoddakonsentratsiyasiningichkiyuzasigategibturganqavativatashqieritmagaqaraganqavatidagio‘zgarishigabog‘liqdir.
Buholatmatematikifodasiquyidagichabo‘ladi.


C - Co
- dm/dt = DS ------
O

-dm/dt – moddaningetkazilishtezligi,


D – difuziya - koeffitsenti
S – diffuziyaborayotgan (maydon) yuza
C - Co– moddakonsentratsiyasiqavatiningqalinligiganisbatano‘zgarishi
O – qatlamqalinligi
S – eritmakonsentratsiyasi
So– sorbentniyuzadagikonsentratsiyasi
(-) – adsorbsiyajarayonidadiffuziyatezligitoborakamayibbarayotganiniko‘rsatadi.


Diffuziyanito‘xtatuvchifaktorlardanbiributashqidiffuziya, moddanitashqimuhitdaginegizigakirishishdeyiladi. Agarsorbentg‘avaklarigashimuvchimodda, ionvamolekulalarkirishsa, (ya’nidiffuziyanisekinlashtiruvchifaktor), ichkidiffuziyapaydobo‘ladi. Sarflanganmoddasorbentningaktivjoylarigajudamurakkabkapillyarvag‘avaklarsistemasiorqalikiribboradixamdadiffuziyasekinlashadivako‘pvaqtnitalabetadi.
Sorbsiyajarayonisorbentzarrasidauchbosqichdasodirbo‘ladi:

  1. tashqidiffuziya,

  2. ichkidiffuziya

  3. sorbsiyaningaynio‘zi, sorbsiyabirlaxzadayuzberadi.

Lekinbirinchiikkalabosqichsorbsionjarayoniningdinamikasidakattaahamiyatgaega.
Sorbsiyajarayoniniamalgaoshirishjudaoson. Gazsorbsiyasinisorbentninghajmiyusuliyordamidasorbsionxususiyatinio‘rganishdaqo‘llaniladiganasbobdao‘tkaziladi. Gazdaeritilganmoddaningsorbsiyasitadqiqetilayotganbo‘lsa, shishaidishgasorbentningma’lumbirmiqdorinieritmabilanqo‘shiladi, undaesasorflanganmoddama’lumkonsentratsiyadabo‘ladi. Ammosorbentningtagida, uningyuzasidagieritmadasorflanayotganmoddakamayibketadivajarayonjudasekino‘tadi. SHusababliuniaralashtiribturishzarur. Bubilanjarayonnitezlashtiriladi.
Dinamiksharoitdasorbsiyaniquyidagichatadqiqetiladi. Tikkaturgannayustuninisorbentzarrachalaribilanto‘ldiriladi. Ustunningtepaqismigagazxolatidagimoddayuborilib, uniustundagisorbentqavatidano‘tkaziladi. Gaznisorbentdano‘tishjarayonidasarflanayotganmoddaundaqoladivagaztashuvchitozaxoldaustundanchiqadi. Buxolatsorbentsarflanayotganmoddabilanto‘yinmagunchadavotetadi.
Sorbentningto‘lato‘yinganvaboshqaishlamayotganqavatiishlabbo‘lganqavatidir, halimoddasarflanayotganbo‘lsa, ishlayotganqavatdir. Ishlabbo‘lganqavatdashuharoratdavashimilayotganmoddaningshukonsentratsiyasidamoddabo‘lmaydi. Ishlayotganqavatningyuzasibo‘ylabsarflanayotganmoddaningkonsentratsiyasikamayibboraditoki-nolgacha.
Sorbsiyaningtezligichegaralangandir. Agarsorbsiyatezo‘tsa, uningegrichizig‘ikeskinto‘xtabqolaredi. Tajribaboshlanishidantoto‘xtagunchao‘tganvaqtximoyaharakatvaqtideyiladi. Ximoyaharakatvaqtivaqavatningqalinligiorasidabog‘liqlikbor. Bunitajribadako‘rishmumkin. Ustunlargaharxilbalandlikdasorbentlarsolib, buqavatlarniximoyaharakatvaqtinianiqlaymiz. Abssisso‘qidaqavatlariniqalinligibelgilanadi. Ordinatchizig‘igasorbsiyanito‘xtashvaqtiqo‘yiladivagrafiktuziladi.

Q = KL



K – ximoyaharakatikoeffitsentiyoki 1smqalinlikdagisorbentninghimoyaharakatvaqtidaqiqadauburchaktangenisigatengdir.


Sorbsiya


Sorbsiya – gaz, bug‘vaeritilganmoddalarniqattiqvasuyuqshimiluvchilarvashimilinishi.
Adsorbsiya –moddalarniqattiqyokisuyuqjismningustkiqatlamigashimilinishi. Ba’zmaxsustayrlanganserg‘ovakadsorbentlarningyuzasjudakattabo‘ladi (bundatekislikdayoyilganmaydag‘avakchalaryuzasiniko‘zodingizgakeltiring). Protivogazlardaqo‘llanadiganserg‘ovakko‘mirningyuzasi 600 – 1000m2gaetadi.
Absorbsiya– gaz, bug‘vaeritilganmoddalarniqattiqyokisuyuqfazaningbutunhajmigashimilinishi.
Qattiqjismningabsorbsiyasiniklassikmisolisifatidametallargagazningshimilinishinikeltirishimizmumkin. Qattiqpalladiymetaliningbirhajmi 400 hajmvodorodnishimadi. Qizdirgandaesayanatozaxoldashunchahajmvodorodniajratibolishmumkin. Gazlarnisuvdaeritilganxammaxolatlaridajumladangazlisuvdaham, absorbsiyakuzatiladi.
Xemosorbsiya– moddalarniqattiqyokisuyuqsorbentlarbilankimyoviybirikmalarinihosilqilib, shimilishi. Ma’lumkiso‘ndirilganoxakhavodanuglerodikkioksidinishimib, kalsiykarbonathosilqiladi.



Download 8,68 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   96   97   98   99   100   101   102   103   ...   261




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish