O zbekiston respublikasi so g L iq n I saqlash

capitis costae) ikkiga ajratib turadi.

Bu qirradan qovuig‘a boshchasining ko‘krak umurtqasiga mustah- 

kamlovchi  boylam  boshlanadi.  I,  XI  va  XII  qovurg‘a  boshchalari 

faqat bitta umurtqa bilan birikkani uchun ularda bu qirra bo ‘lmaydi.

Boshchadan  keyin  toraygan  qovurg‘a  b o ‘yinchasi  (collum 

costae),  uning  yuqori  chekkasida  qovurg‘a  bo‘yinchasining  qirrasi 

(crista colli costae) bor. B o‘yinchaning tanaga o ‘tish joyida qovurg‘a 

do‘mboqchasi  (tuberculum  costae)  bor.  Qovurg‘a  do‘mbog‘idagi 

bo‘g ‘im  yuzasi  (facies  articularis  tuberculi  costae)  ko‘krak 

umurtqasining  ko‘ndalang  o ‘siqchasidagi 

qovurg‘a  chuqurchasi 

bilan bo‘g ‘im  hosil  qiladi.  XI,  XII  qovurg‘alaming  do‘mboqchasi 

va bo ‘g ‘im yuzasi b o ‘lmaydi.

Qovurg'a  bo'yinchasi  va  do‘mboqchasi  uning  eng  uzun  qismi, 

qovurg‘a  tanasiga  (corpus  costae)  davom  etadi.  Qovurg‘a  tanasi 

biroz  bukilib  qovurg‘a  burchagini  (angulus  costae)  hosil  qiladi. 

Dastlabki 2 ta qovurg‘ada burchak qovurg‘a do‘mboqchasiga to‘g ‘ri 

kelsa,  keyingi  qovurg‘alarda burchak bilan  qovurg‘a  do‘mboqchasi 

orasidagi  masofa  uzoqlasha  boradi.  Qovurg‘a  tanasi  yassi  bo'lib, 

tashqi va ichki yuzasi, ustki va pastki qirralari tafovut qilinadi. Ichki 

yuzasi silliq bo‘lib, uning pastki qirrasi b o ‘ylab, qovurg‘alararo qon

47

---

tomirlar va nerv yotadigan qovurg‘aegati (sulcus costae) joylashgan.

I 

qovurg‘ada  (costa  prima)  ustki  va  pastki  yuzalari,  medial  va 

lateral  qirralari  tafovut  qilinadi.  Uning  yuqori  yuzasida  oldingi 

narvonsimon  mushak  do‘mboqchasi  (tuberculum  musculi  scaleni