O zbekiston badiiy akademiyasi kamoliddin behzod nomidagi milliy rassomchilik va dizayn instituti

Orse muzeyi
Orse (fr. Musee d ’Orsay) - tasviriy va amaliy san’at muzeyi 
Sena daryosining 7 okrugida joylashgan. Orse muzeyi shu nom bilan 
atalmish temir y o ‘l vokzalida joylashgan va Luvrga daryodan o ‘tib 
boriladi. Vokzal Viktor Lalu m e’mori tomonidan loyihalashtirilgan. 
Bu 1900-yil 28-mayda ochilgan va dunyoda birinchi elektrlashtiril- 
gan vokzal b o ‘lgan. vokzal Parij-Orlean yo‘nalishi b o ‘ylab xizmat

---

qilgan. 1939-yilda esa vokzal harakati to ‘xtatiladi.
1971-yilda binoni buzish bo‘yicha qaror chiqadi. Lekin bu amalga 
oshmaydi, chunki Jorj Pompidu prezident vaqtida ushbu vokzalni 
muzeylashtirish taklifini kiritadi. 1978-yilda bino tarixiy yodgorlik 
maqomiga erishadi. Pompidu vorisi Jiskar d ’Esten vokzalni rekon- 
struksiya ishlariga bosh bo‘ladi va u muzeyga aylantiriladi. 1980-yil 
ish boshlab, 1986-yilda bu yerda muzey ochiladi, italiyalik m e’mor 
Gae Aulenti tomonidan loyihalashtiriladi.
Muzey kolleksiyasi yirik fransuz rangtasviri va haykaltaroshligi, 
1848 — 1914-yillariga tegishli kolleksiyalar asosini impressionistlar 
va postimpressionistlar asarlaridan iborat. Kolleksiya amuvo uslubi- 
dagi dekorativ san’at asarlari, fotolar va m e’morchilik predmetlari 
bilan boyitilgan.
M uzey ko‘rgazmasi 3 xil toifada joylashtirilgan, san’atning ham- 
ma turlari (rangtasvir, haykaltaroshlik, m e’morchilik, mebel, kino 
foto, musiqa, operaning badiiy bezak berilishi va b.) xronologik tar- 
tibda namoyish etilgan. Orse muzeyi, shu bilan birga, Luvr muzeyi 
va Jorj Pompidu Markazi zamonaviy san’at muzeyi kolleksiyalari 
bilan to ‘ldirildi. Orse muzeyi spektakl va konsertlar o ‘tkazish joyi 
hamdir. Shu bilan birga, bu yerda har yili kinoning kelib chiqishiga 
bag‘ishlangan festival bo‘lib o ‘tadi54.
Pompidu markazi
Jorj Pompidu (fr. Centre national d ’art et de culture Georges-Pom- 
pidou) nomidagi san’at va madaniyat milliy markazi, oddiy nom bi­
lan Jorj Pompidu markazi (fr. Centre Georges-Pompidou) 1977-yilda 
ochilgan va Fransiya prezidenti Jorj Pompidu nomi bilan bog‘liq. 
Markazning asosiy faoliyatiga plastikani o ‘rganish va zamonaviy 
san’atni, XX asr san’atini turli xil ko‘rinishini (tasviriy san’at, raqs, 
musiqa va b.) qoMlab-quvvatlash kiradi.
Markaz Luvr va Eyfel minorasidan so‘ng uchinchi o ‘rindagi Fransiya 
madaniy merosiga kiradi. Pompidu Markazi Parijdagi zamonaviy san’at

---

muzeyini, katta kutubxonani, konsert va ko‘rgazma zallarini, tadqiqot in- 
stitutini, akustika va musiqa koordinatsiyasini o ‘z ichiga oladi.
Pompidu Markazi oldidagi umumiy maydonda rassomlar, sayyor 
artistlar, musiqachilar va sirkchilar o ‘z mahoratlarini namoyon etadi- 
lar. Pompidu Markazi o ‘ng tomonida kichik maydondan Stravinskiy 
nomi bilan atalgan ekstravagant favvora o ‘rin olgan.
Zamonaviy qurilish binosi va Parijning eng katta markazining 
uzunligi 166 m, kengligi 60m va balandligi 42 m ga teng. Ushbu 
yangi loyiha tanlov asosidagi 680 ta loyiha orasidan saralab, tanlab 
olinib, Renso Peno va Richard Rodjerslar tomonidan amalga oshiril- 
gan. M e’morlaming original g ‘oyasi barcha texnik konstruksiyalami 
mujassamlaydi55.