O zbekiiton fayi a L l I lari 4illiy jamiyaii nashkiyol


  Qarang:  Valixojayev  B.  Teran  ildizlar.  Muloqot,  2003,  № 5,  12— I4-betIar



Download 10,33 Mb.
Pdf ko'rish
bet101/412
Sana12.09.2021
Hajmi10,33 Mb.
#172143
1   ...   97   98   99   100   101   102   103   104   ...   412
Bog'liq
Inson falsafasi. Choriyev A

1  Qarang:  Valixojayev  B.  Teran  ildizlar.  Muloqot,  2003,  № 5,  12— I4-betIar.

2  Qarang: 

Y o'ldoshev  A.  A llom a  yashagan  zam on.  M u loq ot, 1998,  № 5, 

40—42-betlar.

121


safly  merosi  musulmon  madaniyatining  shakllanishiga  ijobiy 

ta ’sir  o‘tkazdi.

Tarjimonlikning  rivojlanib  borishi  bilan  birga  asta-sekin 

qomusiylik  ham  shakllana  boshladi.  Qomusiylikning  rivojlanishi 

turli  bilimlarga  bo‘lgan  qiziqishni  orttirib  yubordi.  Turli  lug‘atlar, 

m a’lumotnomalarga  ehtiyoj  kuchaydi.  Kitob  bozorlari,  maxsus 

kutubxonalar  vujudga  kela  boshladi.  Kutubxonalar,  awalo  mas- 

jidlarda,  madrasalarda,  olim-u  fuzalolar,  shayxlar  va  vazirlar 

xonadonlarida,  saroylarda  vujudga  kelgan  bo'lsa,  keyinroq  yirik 

shaharlarda  vujudga  keldi.  Chunonchi,  birgina  Qurdoba  (Ispa- 

niya)  hokimi  Al-Hakim  kutubxonasidagi  kitoblar  ro‘yxatining 

o‘zi  44  jildni  tashkil  etgan.  Xalifa  al-Aziz  xazinasida  esa  120 

ming  kitob  saqlangan.  Xolbuki,  IX  asrda  Fransiyaning  Kons- 

tans  shahri  kutubxonasida  356  jild,  1032-yili  Benediktbeurend 

shahrida  100  dona,  1130-yili  Bambergdagi  soborda  atigi  96 

dona  kitob  bo‘lib,  ularning  ham  asosiy  qismi  diniy  adabiyo- 

tlar  edi2.

IX  asrning  oxiriga  kelib,  Eron,  Movarounnahr  va  Xuroson 

mustaqillikka  erishdi.  Mustaqillikka  erishgan  musulmon  davlatla- 

rida  ham  kutubxonachilikni  rivojlantirishga  alohida  e’tibor  berildi. 

Xususan,  IX—X  asrlarda  Eron,  Movarounnahr,  Xuroson,  Gur- 

ganj,  G ‘azna,  Kat,  Marv,  Hirot,  Samarqand,  Buxoro  shahar- 

larida  ham  somoniy  hukmdorlaming  yirik  kutubxonalari  bor  edi. 

Shuningdek,  IX—X  asrlarda  musulmon  mamlakatlarida  davlat 

kutubxonalaridan  tashqari,  barcha  fuqarolar  foydalanishiga  im- 

kon  beriladigan  kutubxonalar  —  «Xazinatul-hikma»lar  soni  ham 

ortib  bordi.  Kutubxonalar  sonining  ko‘payib  borishi,  shubhasiz, 

musulmon  ziyolilarining  intellektual  salohiyatlari  ortib  borishi 

uchun  real  imkoniyat  yaratdi.

О‘it a  asr  musulmon  ziyolilari  intellektual  imkoniyatlarining 

ortib  borishi  bilan,  ular  nafaqat  olam  va  Xudo  borlig‘i,  balki 

inson  borlig‘i,  xususan,  uning  xulq-atvori,  xatti-harakatini 

o'zgartirishga,  barkamol  inson  shaxsini  shakllantirishga  qaratil- 

gan  g‘oyalarni  bayon  eta  boshladilar.  Shuning  uchun  ham  IX— 

XII  asr  musulmon  madaniyati,  xususan,  falsafasi  barkamol 

inson  shaxsini  qaror  toptirish,  uning  barkamolligi  darajasini




Download 10,33 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   97   98   99   100   101   102   103   104   ...   412




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish