O zbekiiton fayi a L l I lari 4illiy jamiyaii nashkiyol



Download 10,33 Mb.
Pdf ko'rish
bet8/412
Sana12.09.2021
Hajmi10,33 Mb.
#172143
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   412
Bog'liq
Inson falsafasi. Choriyev A

1Радхакришнан  С.  Индийская  философия.  В  двух  томах.  Том  1.  М .,  1956, 

51-bet.

1Shri  Ishupanishad.  Ilohiy  Hazrat  A. Ch.  Bhaktivedanta  Svami  Prabhupada. 

Bhaktivedanta  Buk  Trast.  Toshkent,  1992,  8-bet.

3Qarang:  Древнеиндийская  ф илософ ия.  Начальный  период.  Перевод  с 

санскрита.  М .,  1963,  83—260-betlar.

9



formadagi  shaklidir,  deb  ta ’kidlanadi.  Qayta  tug'ilish  natijasida 

odam   insonga  aylanib  boradi.  Unda  insoniy  xislatlar,  fazilatlar 

vujudga  keladi.  Qadimgi  yodgorlikda  ta’kidlanishicha,  kim  yaxshi 

xulq-atvor,  xatti-harakat  egasi  bo ‘lsa,  savob  ishlar  qilsa,  ke- 

yingi  safar  tug‘ilganida  braxman,  kshatriy  yoki  vaysha  bo ‘lib 

tug'iladi.

Qadimgi  hind  Vedalarida  inson  tushunchasi  «hammabop», 

barchaga  xos  «umumiylikni  ifodalamasdan,  balki  o ‘zining  kelib 

chiqishi  va  rivojlanish  tarixiga  ega  bo‘lgan  ayrimlik,  yakkalik 

ramzi  sifatida  ta’riflangan.  Vedalarda  ta’kidlanishicha,  ayrim  kishi- 

dagi  hammaga  xos,  barchaga  taalluqli  fazilatlaming  vujudga  ke- 

lishiga  sabab  braxmanlardir.  Braxmanlar  tufayli  odamda  insoniy 

xislatlar,  fazilatlar  shakllangan.  Chunki  o ‘sha  braxm anlar  jamiki 

mavjudotning  asosi,  uning  vujudga  kelishi  uchun  dastlabki  ab- 

solut  substansiya  vazifasini  bajarar  emish.

I Vedalarda  yozilishicha,  bir  butun  yaxlit  borliqning  ayrim 

xususiyatlarini  o'zida  mujassamlashtirgan  inson  ikki  yirik  mohi- 

yat:  tana  bilan  jonning  qorishmasidan  iborat.  Tana  bilan  jon  esa 

hamisha  o‘zaro  aloqadorlikda,  biri  ikkinchisi  bilan  bog'liq1.  Tana 

inson  jismining  umumiy  asosini  tashkil  etadi.  0 ‘sha  asosni  esa 

braxman  yaratgan.  Jon  atm an  (ruh)  tom onidan  yaratilgan  bo'lib, 

u  doimo  absolut  mavjud.  Tanadan  keyin  yaratilgan  jon  indivi­

dual  xususiyatlarga  ega  bo'ladi.  Shuning  uchun  ham   jon  inson 

o ‘lishi  bilan  yana  atmanlarga  (ruhga)  aylanib  qoladi  va  brax­

m anlar  bilan  birga  absolut  substansiyaga  quyiladi/

Xullas,  qadimgi  Hind  Vedalarida  yozilishicha,  inson  «at­

m an— braxmanning»  yig‘indisidan  iborat.  Boshqacha  aytganimiz- 

da,  qadimgi  Hind  falsafasida  e’tirof  etilishicha,  inson  borlig'ining 

mohiyatida  «Hamma  narsa  braxmandan  tashkil  topgan,  braxman 

esa  atm andan  iborat»,  degan  qoida  yotadi.  Biroq  «atman  — 

braxman»  birligi  hamisha  ham   sodir  bo ‘lavermaydi.  Insonning 

yerdagi  faoliyati  turli  nopokliklar  bilan  bog‘lanmasa,  atm an  — 

braxmanlam ing  aralashish  jarayoni  sodir  bo ‘ladi.  M abodo  inson 

faoliyati  yerdagi  nopokliklar  bilan  aloqador  bo'lsa,  uning  joni 

jon  ko‘rinishda  emas,  balki  hayvoniy  tana  sifatida  qayta  tug‘iladi.

Shunday  qilib,  qadimgi  Hind  Vedalarida  aytilishicha,  olam 

bir  butun,  tirik  mavjudotlarning  ham m asi  o ‘sha  butunning


Download 10,33 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   412




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish