O 'z b e k I s t o n r e s p u b L i k a s I o L iy va o 'r t a m a X s u s

Tayanch  iboralar:  m e h n a t   t a ’limi,  kasb  ta n la s h g a   yo'llash,  b i­

lim ,  k o 'n i k m a ,  m a la k a ,  m e h n a t  q urollari,  tex n ik   vosita,  d id a k tik  

m aterial,  elektron  va  t a r q a tm a   m ateriallar.

1. 

«M ehnat  ta ’limi  o ‘qitish  m etodikasi,  kasb  tanlashga  yo'l­

lash»  fanining  maqsad va  vazifalari.  O 'q u v c h ila rn i  m e h n a t   va  kasb 

o lam ig a   olib  k i r is h n in g   h a r   xil  yo'llari  orasid a  « M e h n a t  t a ’limi» 

fani  m u h im   o 'r in   tu ta d i.  U n in g   m eto d ik a s in i  ta k o m illa s h tirish  

orqali  fan  u c h u n   m o d d iy   jih o z n i  m u s t a h k a m l a s h ,  m a k ta b n i 

o 'z   atrofidagi  s ano at  va  qishloq  xo'jaligi  sohasi  bilan  aloqasini 

m u s t a h k a m l a s h ,  ijtimoiy  foydali,  u n u m li  m e h n a t n i   tash kil  etish, 

u n i n g   tarbiyaviy  iqtisodiy  s a m a rad o rlig in i  o sh irish ,  un i  t a ’lim  

bila n   q o 'sh ib   olib  b o rish,  o 'q u v c h ila rn i  m e h n a tg a   tayyorlash n i 

yaxshilash  b o 'y ic h a   ishlar  yo'lga  qo'yiladi.

M e h n a t  darsi  m a k ta b d a g i  b osh q a  fan lar  u c h u n   u m u m i y   d i ­

d a k tik  ta m o y illa r n i  qo 'lla sa d a,  u n in g   o'ziga xos xususiyatlari  h a m  

m avjud.  O 'q u v c h ila r  bilish  faoliyati  b ila n g in a   em as,  balki  yara- 

tish  faoliyati  b ilan  h a m   shu g 'u llan ad ilar.  M e h n a t   fa n la ri,  q u r o l ­

lari,  ja r a y o n la r i  o d d iy   o 'r g a n is h   obyekti  sifatida  e m a s ,  balki

5

---

o 'q u v c h il a r   is h la rin i  fao llash tiru v c h i  k o 'r s a t m a l il ik   vositasi,  d i ­

d a k t i k   m ate ria l,  t a ’l i m n i n g   te x n ik   vositasi  sifatida  x iz m a t  qiladi.

F a n n i   o 'q i tis h d a n   m a q s a d   —  o 'q u v e h ila r n i  h a r   t o m o n l a m a  

b a rk a m o l  rivojlangan,  ho zirg i  z a m o n   r u h i d a   t a r b iy a la n g a n ,  b o ­

z o r  iqtisodiyoti  d a v rid a   t a ’lim -ta rb iy a   ishini  t a s h k il  etish  va  uni 

a m a lg a   o s h ir is h g a   oid  d o lz a rb   m u a m m o l a r n i   ijobiy  hal  eta  o l a ­

d ig an ,  m illiy  istiqlol  g'ovasi,  m illiy   va  u m u m i n s o n i y   q a d riy a t- 

l a r i m i z n i   c h u q u r  his  etib,  u la r n i  t a 'l i m - ta r b iy a   m a z m u n i g a   sing- 

d ira   o la d ig a n   shaxs  —  m e h n a t   t a ’lim i,  kasb  t a n la s h g a   yo'llash  

o 'q itu v c h isi  sifatida  s h a k lla n tiris h d ir .  M a z k u r   k u r s n i n g   m aq sa d i 

ta la b a la rg a   u m u m i y   o 'r t a   t a ’lim   m a k t a b l a r i n i n g   5—9 - s in f la r i 

u c h u n   m e h n a t   t a ’lim i  o 'q itu vchisi  b o 'lib   y e tis h is h la r id a   tegishli 

m e t o d ik   tay yo rga rlik   k o 'r is h l a r i n i   t a ’m in l a s h g a   x iz m a t  qilishdir.

F a n n i n g   vazifasiga  q u y id a g ila r n i  k iritish   m u m k i n :

—  o 'q u v c h ila rd a   p e d a g o g ik -p s ix o lo g ik   b i li m l a r n i   u i n u m -  

m e h n a t ,  kasb  ta n la s h g a   y o 'lla sh   va  u m u m k a s b iy   k o 'n i k m a   va 

m a l a k a l a r n i   s h a k lla n tiris h  j a r a y o n ig a   ta tb iq   etish;

—  p e d a g o g ik -p six o lo g ik   b i li m l a r n i   bevosita  t a n l a n g a n   so - 

h a la r ig a   tatb iq   e ta   olish  va  yangi  p e d a g o g ik   h a m d a   axb o ro t 

tex n o log iyalari  asosida  m e to d ik   m u a m m o l a r n i   hal  etish;

—  m a k t a b la r d a   m e h n a t   t a ’lim i  va  kasb  ta n l a s h g a   yo 'llash 

d a r s l a r i n i   o 'q itis h n i  ta s h k il  etish  h a m d a   u ni  a m a lg a   o s h irish  

m e t o d ik a s i n i   o 'r g a tis h d a n   iborat.