O 'z b e k I s t o n r e s p u b L i k a s I o L iy va o 'r t a m a X s u s

7.2,  O kzlashtirishni  hisobga  olish  turlari

Reja:

1.  O ' z l a s h t i r i s h n i   hisobga  olish  turlari.

2.  0 ‘zlashtirishni  hisobga  olishga  qo' yi ladi gan  u m u m i y   t a ­

lablar.

3.  O ' q u v c h i l a r g a   berilgan  vazifalarni  tekshirish.

Tayanch  iboralar: 

o ' zla sht ir is hni   hisobga  olish,  joriy  h i s o b ­

ga  olish,  davriy  hisobga  olish,  y a k un iy   hisobga  olish,  sinov,  uv 

vazifasi.

1. 

0 ‘zlashtirishni  hisobga  olish  turlari. 

U m u m t a i i m   m a k t a b -  

l arida  t a ’l i m n i n g   asosiy  maq s ad i   o' quvchil arga  m e h n a t   t a ’limi 

b o ' y i c h a   nazariy  b i l i ml a r   berish,  a ma l iy   k o ' n i k m a   va  m a l a k a ­

lar  hosil  qilish  h a m d a   s hul ar   z a m i n i d a   o ' q u ve h il a rn i   kasb  h u -  

narga  yo'nalt iri sh  ul arda  m a z k u r   bi li m  va  k o ' n i k m a   negizi da 

m a ’naviy,  axloqiy  fazilatlarni  t arbiyalash,  d u n y o q a r a s h l a r i n i  

s ha kl la nt ir is h,   kengaytirish  va  r ivoj lant irishdan  iborat.  Berilayot- 

gan  bi li m  hosil  qili nayot gan  k o ' n i k m a   va  m al a k a l a r   qay  d a r aj ad a  

o' zl as ht ir il ga nl ig i ni   aniql as h  va  b a h o la s h   m e h n a t   va  kasb  t a ’l imi 

o'qituvchisi  u c h un   h a m ,   o' quvchi   u c h u n   h a m   m u h i m   a h a m i y a t g a  

ega.  Ul a rn i   a n iq l as h da   turli  shakl   va  m e t o d l a r d a n   foydalaniladi. 

M a s a l a n ,   savol-javob,  s uhbat,   y o z m a   ishlar,  s emi na r,   zachyotlar, 

konferensiya  darslari,  i m t i h o n l a r   o ' t ka zi s h,   m a h s u l o t l a r   t ay y o r ­

lash  va  boshqalar.  Yuqor idagi lar ga  n i s ba t an   test  topshi riql ar i  a s o ­

sida  sinovlar  o ' t kaz is h  o ' q u v c h i l a r n i n g   bilim,  k o ' n i k m a   va  m a l a -

291

---

kalari  darajasini  ani ql as h  va  b a h o l a s h d a   a n c h a   qulay  va  s a ma r al i  

y o i l a n m a l a r d a n   biri  hi so b l an a di .  Tes tl ardan  foydalanish  h o z i r ­

gi  Ru nn i ng   asosiy  t a l a b la r id a n  biridir.  Bugungi  k u n d a   m e h n a t  

t a ’limi  b o' yi cha   test lar  keng  q o' llani ladi,   bu  o ' q u v c h i l a r n i n g  

b i l i ml a ri n i  m u s t a h k a m l a s h ,   u m u m l a s h t i r i s h ,   sist emalasht irish,  

o' zlashtirish  darajasini  a n i ql a sh   va  b a h ol as h   m aq s a d l a r ig a   q a ra -  

t il mo q da .   Testlarni  q o ' l l a s h n i n g   turli  xil  m e zo nl a ri   bor.  M a s a -  

lan,  dars   d av omi da   o' t il ga n  m av zu   y u z a si d a n  5—10  ta  savol  tuzib, 

4 —5  xil  variant  asosida  o 'q uv c hi la rn i   baho l as h  m u m k i n .   B u n d a  

o' quvchi  o' til gan  m av z ug a   yaxs hi ro q  tayyor lani sh  ma jb ur iya ti ni  

his  etadi,  keyin  o ' q u v c h i l a r   o ' r g a n i b   kelishi  kerak  b o ' l g a n   b o b -  

1 a r  as osi da   2 5 —30  ta  test  savollari  as osi da   bir  soat  d a v o m i ­

da  b a h ol as h   m u m k i n   yoki  shu  savollarni  k o m p y u t e r   da st ur ig a  

uzatib,  k o m p y u t e r   xotirasiga  j oylab  b o ' l g a n d a n   s o' ng  v ar ia n tl a r  

asosida  o ' q u v c h i l a r n i n g   bi li ml ar i  sinab  ko'rilsa,  n ur   ustiga  a ’lo 

n u r   bo'ladi.