O yakubjonov, S. Tursunov, J. Muqimov

2009-yil

---

Bir boshoq don - bir savat non.
О ‘zbek xalq maqoli
KIRISH
M ustaqillikka erishganimizdan so‘ng agrar sohaga juda katta e’tibor 
berila boshlandi. C hunki y u rt farovonligi va xalq dastu rxoni to ‘kin- 
sochinligini shu sohani rivojlantirish bilan t a ’m inlash m um kin edi.
M a m la k a tim iz d a istiq lo ln in g d a s tla b k i y illa rid a n o q a h o lin in g
0
‘zimizda yetishtirilgan don va don m ahsulotlari bilan ta ’minlash ustuvor 
v a z ifala rd a n biri etib b elgilandi. Y u rtb o sh im iz ra h b a rlig id a g ‘alla 
mustaqilligiga erishish borasida keng k o ‘lamli ishlar amalga oshirildi.
Ju m la d a n , b o sh o qli d o n ek in lari m ay d o n i su g ‘o rilad ig an y erlar 
hisobiga sezilarli darajada kengaytirildi. Seleksiya va urug‘chilikka e’tibor 
k u c h a y tirild i. S erhosil, y u q o ri n av li d o n la r keng m a y d o n d a ekila 
b o sh landi. B uning n a tija sid a ah o lin ing n o n va n o n m ah su lo tla rig a
b o ‘lgan ehtiyoji qondirildi. Shu tariqa 2003-yilga kelib m am lakatim izda 
c h e td a n g ‘alla k eltirish ga b a rh a m berildi. 2004-yildan bo sh lab esa 
O 'zbekiston g ‘alla eksport qiladigan davlatlar safidan m ustahkam joy 
oldi. Respublikam izda ekin m aydonlari kengayib, hosildorlik va yalpi 
hosil birm uncha oshdi. 0 ‘tgan 2008-yili qishloq xo ‘jaligidagi hosildorlik
4,5 % o ‘sib, 3 million 410 ming tonna paxta xom ashyosi, 6 million 330 
ming tonna g‘alla, 6 million 45 ming tonna bug‘doy yetishtirildi. Fermer 
xo ‘jaliklarining paxta yetishtirishdagi ulushi 99,1 %, g‘alla yetishtirishdagi 
u lu sh i esa 79,2 % ni ta s h k il etd i. 0 ‘tg a n y ili q ish lo q x o ‘ja lig i 
m ahsulotlarini eng m uhim turlarini yetishtirish uchun 1 trillion, paxta 
yetishtirishga 800 milliard, g ‘alla yetishtirishga 200 milliard so ‘m avans 
tariqasida berildi. U shbu yilda qishloq m ahsulotlari uchun 1 trillion 200 
milliard so ‘m ajratiladi. H ukum atim iz tashabbusi bilan g ‘allachilikning 
ilmiy asosini m ustahkam lash uchun 1995-yili A ndijonda sug‘oriladigan 
yerlarda g ‘alla va dukkakli o ‘sim liklar ilmiy tadqiqot instituti tashkil 
etildi. M azkur institut va uning filiallari ilmiy m uassasalari tom onidan 
o ‘tgan yillarda bug‘doyning 25 ta, arpaning 8 ta mahalliy sharoitga mos 
yangi navlari yaratildi. Sifatli u ru g iik tayyorlash m aqsadida viloyatlarda

---

uru g‘likni tozalab, saralab, dorilab, qadoqlab beradigan 44 ta zamonaviy 
sexlar qurildi. M amlakatim izga «Keys», «Klass» va «Nyu Xolland» kabi 
yuzlab zam onaviy o ‘rish ko m b ay n lari keltirildi. Q ishloq x o ‘jalig id a 
iqtisodiy islo h o tlarn i b o sq ich m a-b o sq ich am alga oshirib borish don 
y e tis h tiris h n i k o ‘p a y tir is h d a o ‘z s a m a ra s in i b e rm o q d a . D o n
m u sta q illig in in g b a rq a ro rlig i xalqim izn in g un, n o n m ah su lo tla rig a
b o ‘lgan talab va ehtiyojini qondiradi. D avlat va xalq m anfaatlari o ‘zaro 
uyg ‘unlash ad i. Bu esa Prezidentim iz boshchiligida olib borilayotgan 
siyosatning n aq adar xalqchil ekanligini nam oyon qilmoqda.
G ‘allachilikda erishilgan m uvaffaqiyatlarni yanada m ustahkam lash, 
m iq d o r va sifat k o ‘rsatkichlarini yaxshilash, seleksiya va u ru g ‘chilik 
ish larini t o ‘g ‘ri y o ‘lga q o ‘yish, ja h o n seleksiyasi y u tu q la rid a n keng 
fo y d a la n ish m a q s a d id a Y u rtb o sh im iz ta sh a b b u si b ila n 2008 yilda 
Q ash q ad ary o bosh oq li don ekinlari seleksiyasi va u ru g ‘chiligi ilmiy 
tad q iq o t institu ti tashkil etildi. Bu janubiy m in taq alard a tabiiy-iqlim
sh a ro itig a m os b u g ‘d oyning y u q o ri sifatli yangi nav larin i y aratish , 
ekologik sinovlar o ‘tkazish, m aqbul navlarni tanlash va ularning birlamchi 
uru g ‘chilik tizimini yaratish, suv tanqisligi va yuqori h aro rat sharoitida 
m o ‘l hosil yetishtirishning zamonaviy agrotexnologiyalarini ishlab chiqish 
b o ‘yicha ilmiy tadqiqot ishlarini yanada takomillashtirishni taqozo qiladi.

---