O yakubjonov, S. Tursunov, J. Muqimov

Biologik xususiyatlari. 
Kuzgi arpa u ru g ia ri 1-2°C haroratda una 
boshlaydi. U ru giarn in g unib chiqishi uchun qulay harorat 15-20°C. 
Tuplanish bosqichida 12°C sovuqqa bardosh beradi. Q or qoplam i

---

boim aganda, o'simliklar tuplana olishga ulgurmaganda 7-8°C sovuq 
ham kuzgi arpa uchun xavfli. 0 ‘zbekistonda biologik kuzgi, bahorgi 
hamda duvarak navlar kuzda ekiladi. Ammo qishga chidamli turi biologik 
kuzgi va duvarak navlar hisoblanadi. Bahorgi arpa navlarining qishga 
chidamliligi past. Sug‘oriladigan yerlarda qish tushguncha yaxshi tuplanib 
ildiz otgan o ‘simliklar 0 ‘zbekiston sharoitida yaxshi qishlab chiqadi.
9-rasm. 
Arpa.
I,2-o ‘simlikning unib chiqish bosqichi va donning to ‘tish davri; 3,4-ikki qatorli arpaning
boshog
7 
va uning ко ‘ndalang kesimi; 5-boshoq о ‘qining bo 'g ‘im idagi boshoqlari; 6-
donlar, p o ‘stli va yalang ‘och; 7,8,9,10-ko ‘p qatorli arpaning boshog ‘i, boshog ‘ining
ко ‘ndalang kesimi, boshoq о 'qi bo ‘g ‘imida boshoqchalarning joylanishi; 11-qiltiqlari
o'zgargan boshoq (furali); 12-silliq va shishli qiltiqlar qismlari

---

Namlikka talabi. 
Arpa qurg‘oqchilikka chidamli ekin. Suvni eng ko‘p 
miqdorda naychalash bosqichidan boshoqlash bosqichigacha talab qiladi. 
Kuzgi arpaga agar shu davrda suv yetishmasa, hosildorligi keskin kamayib 
ketadi. Kuzgi arpa kuzgi bug‘doyga nisbatan qurg‘oqchilikka, issiqqa 
chidamli. Kuzgi arpa sug‘orishga talabchan. 0 ‘sish davrida tuproqda 
cheklangan dala nam sigim i (CHDNS) 70 % dan kam b o im ag an d a 
yuqori hosil beradi.
Yorugiikka talabi. 
Kuzgi arpa uzun kun o ‘simligi. Qisqa y orugiik 
kunida uning boshoq tortishi kechikib, kech yetiladi. Yarovizatsiya davri 
0-2°C, 40-45 kun. Kuzgi arpa kuzgi bug‘doyga nisbatan 0 ‘zbekiston 
sharoitida 10-15 kun erta yetiladi. 0 ‘zbekiston sharoitida kuzgi arpa may 
oyining birinchi yarmidan (Surxondaryoda) boshlab iyun oyining birinchi 
o ‘n kunligiga qadar pishib yetiladi. Bu xususiyati sug‘oriladigan yerlarda 
ikki marta hosil yetishtirishga imkon beradi.