O’. Toshbekov tuproqshunoslik asoslari fanidan o’quv-uslubiy majmua

V - zarrachalarning cho’kish tezligi sm/sek;

r² – belgilangan zarra radiusi, sm;

d - zarra zichligi (solishtirma massasi), suv uchun 1 hisoblanadi;

r – bo’tana muhitning yopishqoqligi (ish vaqtidagi temperaturasi);

D – tortish kuchining tezlanishi, 981 sm ga teng;

d₁ - suyuq muxitning zichligi;

Shunday qilib zarralarning suyuqlikda cho’kish tezligi ular radiusining kvadratiga proportsianal bo’ladi.

Tuproqlar hamda jinslar tarkibidagi fraktsiyalarning nisbatiga qarab mexanik tarkib bo’yicha biror guruhga kiradi.

Hozirgi kunda ikki hadli klassifikatsiya juda keng tarqalgan. Bu fizik loyning fizik qumga bo’lgan nisbatiga asоslanadi.

Uch hadli klassifikatsiyalarda qum, chang va loyqa fraktsiyalarning nisbati hisоbga olingan.

Hozirgi vaqtda Kachinskiyning ikki variantda tuzilgan klassifikatsiyasi ya’ni tuproqning zonal hususiyatlarini hisоbga olgan holda tuzilgan klassifikatsiyasi keng qo’llanib kelinmoqda.

Tuproqning qancha qismi tosh ekanligi maxsus shkala bo’yicha aniqlaniladi: