O. T. A L a V i y a, s h. Q. Q o d I r o V a. N. Q o d I r o V, s h. H. H a m r o q u L o V e. H. H a L i L o V

S illiq m u skullarn ing x o ssa la ri va fu n k siy a la ri. E lektrik fa o llig i.
Visseral silliq m u s k u l la r d a m e m b r a n a p o te n sia li t u r g 'u n b o 'lm a y d i. 
M e m b ra n a p o te n s ia lin in g b u n d a y t u r g 'u n b o 'l m a s l i g i tufayli, nerv 
ta 's irla rig a qaramay, m u s k u ld a q isqa rishla r m u n ta z a m b o 'lm a y d i. Bu 
h o la t m usk u llarn i d o im o q is m a n qisq a rib tu r is h ig a o lib keladi, y a 'n i 
m u sk u lla r n i m a 'l u m bir to n u sd a u sh la b turadi. Silliq m u sk u lla r n in g
tonusi k o v ak a ' z o l a r d a j o y la s h g a n s fin k te rlard a, y a 'n i o ' t va siy dik 
p ufagida , o s h q o z o n n in g o ' n ikki b a rm okli ic h ak k a o 't i s h sohasid a, 
ingichka ichaknin g y o ' g ' o n ichakka o 'tis h jo y i d a v a b o sh q a jo ylarida, 
a y n iq s a y a x s h i n a m o y o n b o 'la d i .
64

---

S illiq m u s k u l h u j a y r a l a r i n i n g m e m b r a n a p o t e n s i a l i t i n c h l i k
p o t e n s i a l i n i n g h a q i q i y k a t t a l i g i n i a k s e t t i r o l m a y d i . M e m b r a n a
p o t e n s i a l i k a m a y s a , m u s k u l q i s q a r a d i , o r t s a a k s i n c h a m u s k u l
b o ' s h a s h a d i . N i s b i y t i n c h l i k h o l a t i d a h u j a y r a d a g i m e m b r a n a
p o te n s ia li o ‘r ta c h a - 5 0
mv
ni ta shkil q ila di. B u m u s k u l l a r d a h a r a k a t 
p o t e n s i a l i h a m o ‘ z g a r i b t u r a d i . S i l l i q m u s k u l l a r d a h a r a k a t
p o t e n s i a l i n i n g d a v o m iy lig i 5 0 - 2 5 0
ms
ni ta s h k il q ila d i v a h a r xil 
s h a k ld a n a m o y o n b o 'l a d i . S illiq m u s k u l la r d a h a r a k a t p o te n sia lin in g
v u j u d g a k e l i s h i d a C a +2 i o n i n i n g a h a m i y a t i j u d a k a t t a . S i l l i q
5 
m u s k u l l a r n i n g k a l s iy k a n a lla ri f a q a t C a +2 i o n l a r in ig in a o ' t k a z i b
qolmay, boshqa io nlar B a f2, M g +2v a N a + larni h am o 'tk a z a d i. Harakat 
p o te n sia li v u j u d g a k e lg a n p a y t d a C a +2 i o n la r in in g h u ja y r a ic h ig a 
k ir is h i, m u sk u l to n u s i n i u s h la b t u r is h d a h a m d a m u s k u l q isq a rish i 
u c h u n h am z a r u r b o ' l a d i . K alsiy ka n a lla rin i b e rk ilish i, ichki a ' z o va 
q o n - t o m i r l a r h u j a y r a s i t o p l a z m a s i g a C a +2 i o n l a r i n i n g k i r i s h i n i
c h e g a r a l a y d i , b u n d a y h o l a t d a n t i b b i y o t a m a l i y o t i d a h a z m y o ' l i
h a r a k a tin i o ' z g a r t i r i s h d a v a g ip e r t o n iy a k a s a ll ik la r in i d a v o l a s h d a
k e n g fo y d a la n ila d i.