O. T. A L a V i y a, s h. Q. Q o d I r o V a. N. Q o d I r o V, s h. H. H a m r o q u L o V e. H. H a L i L o V

{M aksim al f a o llik fo k u sid a n )
u z o q la s h g a n sayin a jra tib o lina diga n 
potensiallar xarakteri o 'zg a ra d i: ja v o b n in g latent davri uzayadi, ayrim 
f a z a l a r n i n g a m p l i t u d a s i k a m a y a d i , u z u n l ig i o s h a d i, q o ' s h i m c h a
te b ra n ish la r kelib chiqadi.
Afferent nerv turli vaqt oralig'ida ketma-ket ikki elektr stimuli bilan 
t a ' s i r l a n g a n d a b ir l a m c h i j a v o b l a r n i q a y d q ilib , b i r l a m c h i j a v o b
ajratiladigan neyronlard agi refrakter d av ru z u n lig in i o 'lc h a s h mumkin. 
T u r l i n e r v l a r y o k i r e s e p t o r l a r tu rli i z c h i l l i k b i l a n t a ' s i r l a n s a ,
n e y r o n la rn in g bir g u ru h ig a h ar xil im pulsla r kelishini an iq las h , y a 'n i 
afferent y o 'l l a r k o nverge nsiyasi b o r-y o 'q lig in i bilish m um kin. H ar xil 
afferent signallarni qabul qiluvchi n ey ro n la rn in g o ' z a r o ta 's irin i ham
shu usu ld a o 'r g a n s a b o 'la d i .
Kaltaroq latent d a v r bilan r o 'y beruvchi ja v o b la r d a n tashqari, nerv 
m a r k a z l a r i d a , j u m l a d a n k a t t a y a r i m s h a r l a r p o ' s t l o g ' i n i n g turli
93

---

so h a la rid a
ikkilam ch i ja v o b la r
deb atala d ig a n k ec h ro q r o ‘y beruvchi 
bir q a n c h a j a v o b l a r k uza tiladi. Ikkilam chi ja v o b la r, q o id a o 'la r o q ,
m u r a k k a b ro q konfiguratsiyasi va uzunroq latent davri bilan birlamchi 
ja v o b la r d a n farq qiladi. U lar narkoz b erilm ag a n h ay v o n la r d a ayniqsa 
ra v sh a n q a y d qilinadi.
Ayrim neyronlar faolligini va sinapsdan impuls o 'tis h m exanizm in i 
o 'r g a n i s h u ch u n h u ja y r a ic hidagi p o te n s ia lla r n i m ik r o e le k tr o d la r
y o r d a m i d a ajratib o lish usuli q o 'lla n ila d i.