O r g a n I k k I m y o

 -  CH
2
 -  [O -  CH
2
 -  CH
2
 ]x_i -  ОН  (х=7,10)
tqimachilik materiallarini tozalashda qllaniladi.
10. 
Fenollar kuchsiz ishqoriy  muhitda diazoniy tuzlari  bilan
 
azobirikish  reaksiyasiga  kirishib, 
gidroksiazoarenlarni 
hosil
 
qiladi:
+ 
/ = \  
NaOH 
/ = \
с г +   v
i ^
0 ”  
V
J ^
^
v
/
0 1 1
-  H20  
p  -  gidroksiazobenzol
11. 
Natriy  fenolyatini  C0
2
  bilan  qizdirganda  halqa  protoni
 
karboksil guruhiga almashinadi (Kolbe reaksiyasi);
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

ONa
J o 5"l25°C;4-7atm .
COONa
COOH
natriy salitsilat
salitsil kislota
Mo‘l  ishqor  ishtirokida  natriy  fenolyatiga  tetraxlormetanni
 
ta‘sir ettirganda ham natriy salitsilati  hosil bladi:
ONa
NaOH 
+ ССЦ 
---------- ►
OH
COONa
+ NaCl + H20
12. 
Natriy fenolyatiga ishqor ishtirokida xloroformni ta‘sir et-
 
tirganda halqa vodorodi aldegid guruhiga almashinadi (Reymer
-  Timan  reaksiyasi):
ONa
он 
/
NaOH 
/ k   / C\
+ CHCI
3
  ------ * 
fj
  " Ч  
н   +NaCl + H20
salitsil aldegidi
Muhim vakillari
Fenol 
(benzen  yoki  karbol  kislota)  +43°C  da  suyuqla-
 
nadigan,  suvda  yomon  eriydigan  kristall  modda.  Dunyo
 
miqyosida har yili 
1
,
5 - 2
 mln. tonna fenol ishlab chiqariladi.
 
Shu  miqdor fenolning  90 foizi  sintetik  usullar bilan,  10  foizi
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

esa toshkmir smolasidan  olinadi.
Fenol  organik  sintezning  muhim  mahsulotidir.  U  fenol-
 
formaldegid  smolalari,  polimerlar,  byoqlar,  dori  preparat-