O qo‘shmurodov, B. Shukuriddinov

Xamrabayevit (Ti, V, Fe) C

O‘zbekistonda birinchi marta Novgorodova, Yusupovlar tomonidan 1984-yili Chotqolning Arashan tog‘ida bazalt porfiritlari orasida aniqlangan. Mineral nomi akademik I.H.Hamroboyev sharafiga qo‘yilgan. Jahon mineralogiya jamiyati tomonidan 1986-yilda adabiyotlashtirildi.

Xamrabayevit tarkibida (% hisobida) titan 69,32 %; uglerod – 20,05 %; temir – 1,08 %; kremniy – 0,1 % uchraydi. Mineral kubik singoniyali, qattiqligi – 9, rangi – kul rang-qora, metallsimon yaltiroqlikka ega.

Kuramit Cu₃SnS_4. Mineral V.A.Kovalenker va boshqalar tomonidan 1979-yili Qurama tog‘i tizimidagi Qo‘chbuloq oltin konida topilgan. Bu mineral oltin-sulfid-kvars konida pirit, tetraedrit, xalkopiritlar bilan birga uchraydi. Kul rang mineral; qattiqligi – 5. Tarkibida: mis – 36,54 %; qalayi – 30,05 % oltingugurt – 28,02 % miqdorda

aniqlangan.

Biz yangi topilgan minerallar haqida qisqacha to‘xtab o‘tdik. Ushbu sohada o‘z kasbiga baland ixlos qo‘ygan geolog va mineralog olimlarimizning mehnati va xizmatlari beqiyos, albatta. Bugungi kunda ko‘p vaqtdan beri ilmiy-qidiruv ishlari bilan muttasil shug‘ullanib kelayotgan va geologiya-mineralogiya fani rivojiga munosib hissa qo‘shib kelayotgan olimlarimiz nomini faxr bilan tilga olamiz. Binobarin, O‘zbekiston Fanlar akademiyasining haqiqiy a’zosi, davlat mukofoti laureati, taniqli geolog olim I.H.Hamroboyev, mineralog I.G.Smislova, S.T.Badalov (1951-yili granatning vanadiyli yangi turini topgan), L.N.Enikeyeva, A.Q.Qosimov, U.Rahmedov; Z.I.Hamroboyeva va boshqalarning izlab topgan ana shunday yangi minerallari - qazilma boyliklari hozirgi vaqtda iqtisodiyotimizni yuksaltirishda juda kata rol o‘ynamoqda. Bunday minerallar keng jamoatchiliq, mineralog olimlar va shu sohaning mutaxassislari tomonidan e’tirof qilinib, tegishli entsiklopediyalarga, atlaslar va qo‘llanmalarga kiritilgan.