O ‘qituvchining ta'lim jarayonidagi mahorati. Reja

ilmiy tadkikot madaniyatini
egallashlari uchun ilmiy 
– metodik tomondan jiddiy izlanishlari zarur bo’ladi. Maxsus tashkil etiladigan
«Ilmiy tadkikot ishlari» kursi ularni ko’b narsaga urgatadi. Shu ta’limiy jarayon
mobaynida ular «O‘qituvchi – tadkikotchi», «O‘z ustida ilmiy mustakil ishlash
asoslari», «Ilmiy bilish metodlari», «Ilmiy tadqiqot tartibi», «Ilmiy fikrlashning
talab va mantiki», «Pedagogik tadkikotning o‘ziga xos xususiyatlari», «Ilg‘or
tajribalarni umumlashtirish asoslari», «Ilmiy munozara» mavzularida leksiya
tinglasalar va birgalikda muxokama qilsalar tadqiqotchilik madaniyatini
egallashga yanada chuqurroq yondashadilar. 
O‘qituvchi madaniy saviyasini o’stirishga va mahoratini taksimlashtirishga
muhim omillardan biri bo’lib hisoblanadi. «Iqtisodiy bilim asoslari», «Falsafa
bilim asoslari», «Ishbilarmonlik davr talabi» kabi siyosiy bilimlar bilan
qurollantirish orkali o‘qituvchilardagi ijtimoiy – siyosiy bilimlar xajmi yanada
ortadi. 
Ma’naviy madaniyat
bo’lajak o‘qituvchi uchun juda zarur bo’lib, o‘z ichiga
ko’bgina tushunchalarni kamrab oladi. Masalan, «Jaxon madaniyati tarixi»ni

---

o’rganish jarayonida ham nazariy, ham qiziqarli amaliy mashg’ulotlar
uyushtirilishi mumkin. Chunonchi, «Etika va estetika» kursi mashg’ulotlari
leksiya yoki seminar ko’rinishida bo’lishi maqsadga muvofiqdir. Musika
san’tiga doir mashg’ulotlar esa amaliy ahamiyat kasb etadi. Muayyan fan
o‘qituvchilari rasm chizish bilan ham mashg’ul bo’ladilar. Shuningdek, devoriy
gazetalar chiqarish, turli ko’rsatmali qurollar yasash ham ma’naviy madaniyatni
shakllanishida katta yordam beradi. 
Bo’lajak o‘qituvchilar uchun
jismoniy madaniyat va mahoratini
egallash
juda muhim va zarurdir. Ochiq xavoda mashk qilish : lo’kkillab chopish, sayr
etish mashg’ulotlarda toliqqan kishilarga bardamlik, tetiklik va yaxshi kayfiyat
baxsh etadi. 
Ko’rinib turibdiki, o‘qituvchining professional madaniyati ko’b kirrali
ma’rifiy jarayon bo’lib, bir – biri bilan o‘zaro bog’liq xolda rivoj topadi. U
pedagogik mahorat, ma’naviy – axloqiy kamolotning muhim sharti sifatida
o‘qituvchi madaniyati qirralarini rivojlantirishga kuchli ta’sir ko’rsatadi. Bunday
faoliyat yordamida quyidagi natijalarga erishish mumkin : 

Madaniyat va mahorat olamiga moyillik o‘qituvchi ma’naviy
qiyofasini o’stirishga yordam beradi; 

O‘qituvchining o‘z fani bo’yicha darsda va sinfdan tashkari
mashg’ulotlarda rivoj topgan pedagogik mahoratini yanada o’stiradi. 

Madaniylik estetik faoliyatining predmeti sifatida yosh
o‘qituvchining ijodiy qobiliyati va romantik tuy’usini
rivojlantirishga yordam beradi. 

Go‘zal xissiyot, nafosat tuyg’usi, ongli estetik ta’sir o‘qituvchining
ma’naviy – madaniy boyligiga aylanadi.