O‘. P. Umurzoqov, A. J. Toshboyev

daromad (foyda) solig‘i:

qo‘shilgan qiymat solig‘i;

alkogolsiz ichimliklar va meva sharbatlariga aksiz solig‘i;

ekologiya solig‘i;

suv resurslaridan foydalanganlik uchun soliq;

yer ostidan foydalanganlik uchun soliq;

ijtimoiy infratuzilmani rivojlantirish solig‘i;

boshqa mahalliy soliqlar va yig‘imlar.

Yagona yer solig‘ini to‘lovchilarga boj to‘lovi, davlat boji, litsenziya yig‘imlari, budjetdan tashqari jamg‘armalarga ajratmalar va shuningdek, alkogolli mahsulotlarga aksiz solig‘ini to‘lash tartibi saqlab qolinadi.
Ushbu tartib quyidagilarga tegishli bo‘lmaydi:

• 
  o‘rmonchilik, baliqchilik, ovchilik xo‘jaliklariga;
  
• 
  ilmiy-tadqiqot tashkilotlari va ilmiy muassasalarning tajriba, eksperimental va o‘quv-tajriba xo‘jaliklariga;
  
• 
  mustaqil yuridik shaxslar hisoblanmagan yordamchi qishloq xo‘jaliklariga;
  
• 
  dehqon xo‘jaliklariga, ular uchun O‘zbekiston Respublikasining «Dehqon xo‘jaligi to‘g‘risida»gi Qonunida nazarda tutilgan soliq solish shartlari saqlanib qolinadi.
  

Yagona yer solig‘ini barcha qishloq xo‘jalik mahsulotlari ishlab chiqa- ruvchilar to‘laydi.
Soliqqa tortish obyekti qishloq xo‘jaligini yuritish uchun egalik qilingan, foydalanishga yoki ijaraga berilgan yer maydonlari yagona yer solig‘iga tortish obyekti hisoblanadi.
Qishloq xo‘jaligi maydonlari yerning sifati, joylashgan joyi, yer balansi, tuproq xaritalari, tekshiruv materiallari, yer-kadastr hujjatlari bo‘yicha qabul qilinadi. Respublika bo‘yicha qishloq xo‘jalik yerlariga yagona yer solig‘ining muvaqqat
bazaviy stavkalarini tuzatish koeffitsiyentlari O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan tasdiqlanadi.
Soliq stavkasi 2000-yildagi 37,1 foizdan 2005-yilda 32,2 foizga, davlat budjetiga olib qo‘yish esa 22,6 foizga pasaydi.
Yagona yer solig‘i olinmaydigan yer uchastkalari:

• 
  qishloq aholi punktlarining umumiy foydalanishdagi yerlari;
  
• 
  ixota daraxtlari egallagan yerlar;
  
• 
  sport inshootlari, stadionlar, sport maydonchalari, suzish havzalari, sportning texnik turlari obyektlari va boshqa jismoniy tarbiya va sog‘lomlashtirish komplekslari band qilgan yerlar;
  
• 
  yangi o‘zlashtirilayotgan yerlar va meliorativ holatini yaxshilash ishlari olib borilayotgan sug‘oriladigan yerlar – loyiha nazarda tutilgan muddatga, lekin ishlar boshlanganidan e’tiboran, ko‘pi bilan besh yilga;
  
• 
  maorif, madaniyat va sog‘liqni saqlash obyektlari band qilgan yerlar;
  
• 
  yangi o‘zlashtirilgan bog‘lar va tokzorlar band qilgan yerlar, ular meva bera boshlaydigan muddatgacha;
  
• 
  yangidan tut daraxtlari o‘tqazilgan yerlar, uch yillik muddatga xo‘jalik ekinlari navini almashtirishning amaldagi sxemalar doirasida xo‘jaliklarga ajratilgan yerlar, 1999-yildan boshlab uch yil muddatga;
  

O‘zbekiston Respublikasining amaldagi qonunlariga muvofiq soliq solinmaydigan yerlar:

• 
  yangi tashkil etilgan qishloq xo‘jaligi tovar ishlab chiqaruvchilari, shu jumladan, fermer xo‘jaliklarining yerlari, davlat ro‘yxatidan o‘tgan paytdan boshlab ikki yil muddatga;
  
• 
  qorako‘lchilik sohasidagi naslchilik, tovar va bo‘rdoqichilik xo‘jaliklarining yerlari, 1999-yilning 1-yanvaridan boshlab uch yil muddatga;
  
• 
  daromad (foyda) solig‘i va yer solig‘ini to‘lashdan ozod qilingan boshqa qishloq xo‘jaligi tovar ishlab chiqaruvchilarining yerlari.
  

Yagona yer solig‘i to‘lovchilar tomonidan mustaqil ravishda yerlarning maydoni, bazaviy stavkalari va tuzatish koeffitsiyentlari asosida hisoblab chiqiladi.
Qishloq xo‘jaligi yerlariga yagona yer solig‘ining bazaviy stavkalari sifatida quyidagilar qabul qilingan:

• 
  sug‘oriladigan yerlar bo‘yicha – 1-toifali yerlar (ball-boniteti 10 gacha );
  
• 
  lalmi yerlar bo‘yicha – tekis zona yerlari;
  
• 
  pichanzorlar va yaylovlar bo‘yicha – «Cho‘l mintaqasidagi» yerlar;
  

Yerlar joylashishining tafovutlari va sifati(ball-bonitet)ga qarab bazaviy stavkalar tegishli tuzatish koeffitsiyentlariga o‘zgartiriladi.
Yerlarning har bir turi bo‘yicha yagona yer solig‘i summasi quyidagi formulaga ko‘ra belgilanadi: