О. Mavlonov, Т. Tilavov, В. Aminov

kasalliklar paydo boMishi mumkin. Oshqozon-ichak kasalliklarining tarqalishiga
quduq, daryo, ariq va boshqa ichish uchun foydalaniladigan suv havzalariga
oqib tushadigan tashlandiq suvlar sabab bo‘lishi mumkin. Ichak kasalligini qo‘z-
g‘atadigan mikroorganizmlar pashshalar, bemor foydalangan sochiq, idish-tovoqlar
va buyumlar orqali ham tarqaladi.
Odam organizmi ovqat hazm qilish yo‘llarida kasallik tug‘diruvchi mikro-
organizmlarga qarshi himoya vositalari mavjud. Shu jumladan, so‘lak tarkibi­
dagi lizotsim, oshqozon shirasi tarkibidagi xlorid kislota va jigar ishlab chiqa­
radigan o‘t suyuqligi ko‘pchilik mikroorganizmlami yo‘q qiladi. Ammo bu mod­
dalar organizmni to‘la-to‘kis himoya qilolmaydi. Kasallik tug‘diruvchi mikroor­
ganizmlar tez ko‘payib ketganida va organizmning himoya vositalariga chidamli
mikroorganizmlar paydo bo‘lganida ularga qarshi kurashish uchun turli xil dori-
lardan foydalaniladi.
Ichak infeksiyalariga qarshi kurashda antibiotiklardan foydalaniladi. Lekin
antibiotiklar kasallik tug‘diruvchi bakteriyalar bilan birga foydali bakteriyalar,
91

---

masalan, ichak tayoqchasi bakteriyasini ham o'ldiradi. Shu sababdan antibiotik
dorilardan faqat shifokor nazorati ostida foydalanish zarur. Ichakdagi foydali
mikroorganizmlar kamayib qolganida ovqat hazm bo‘lishi izdan chiqishi mumkin.
Sut-qatiq mahsulotlari, sabzavot, meva va yirik tortilgan undan tayyorlangan
mahsulotlar foydali ichak florasini ko‘paytirib, ovqat hazm bo'lishini izga
tushirishga yordam beradi.
Oshqozon va ichakning parazitar kasalliklari. 
Parazit chuvalchangl arni ng
tuxumlari va lichinkalari bilan zararlangan mahsulotlarnmg iste’mol qilinishi,