О. Mavlonov, Т. Tilavov, В. Aminov biologiya

1
) kulrang moddadan tashkil topgan tashqi po‘stloq qavat; 
2
) oq 
moddadan tashkil topgan ichki qavat. Bosh miya katta yarimsharlari po'stloq 
qavatining qalinligi 2,5 3,0 mm boiadi. Po‘stloq tekis bo‘lmasdan, pushta va 
egatlardan iborat. Miya po'stlog'ining bunday tuzilishi nihoyatda ko'p miqdorda 
nerv hujayralari joylashuviga imkon beradi. Binobarin, miya po‘stlog‘ida 14-16 
mlrd hujayralar joylashgan.
Qizig‘i shundaki, miya po'stlog'i pushtalarining soni barcha odamda deyarli bir 
xil, lekin ularning tuzilishi bamisoli qo‘l kafti chiziqlari singari xilma-xil bo‘ladi. 
Agar miya po‘stlog‘ining pushta va egatlari yozib tekislansa, uning umumiy sathi 
14-68—1670 cm
2
ni tashkil qiladi. Miya katta yarimsharlari peshana, chakka, tepa, 
ensa qismlariga bo‘linadi. Bosh miya katta yarim sharlari po‘stlog‘i mikroskopda 
tekshirilganda, undagi nerv hujayralari olti qavat b oiib joylashganligi aniqlangan.
133

---

69-rasm.
Bosh miya katta yarimsharlari po‘stlog‘i bo‘limlan: 
1
- peshana bo‘limi,
2 -
tepa bolimi, 
3 -
ensa bo‘limi, 
4 -
chakka bo‘limi, 5 markazoldi egati,
6 
- markaziy egat, 7 - markazorti egati, 
8
- yon egat, 
9 -
miyacha, 
10 -
miya dastasi.
Bosh miya katta yarimsharlari po‘stlog‘ining turli qismlarida joylashgan nerv 
hujayralarining po‘stloq sathi funksiyasiga ko‘ra uchta zonaga bo‘linadi: sezish, 
harakat va assotsiativ zonalar.
Sezish zonalarida joylashgan nerv hujayralari to'plami odam tanasining barcha 
sezgi organlarining oliy markazi hisoblanadi. Bu markazlar teri, ko‘rish, eshitish, 
hid va ta’m bilish kabi sezgi organlari retseptorlaridan impuls qabul qiladi. Bosh