O. M. Yoriyev Buxoro davlat universiteti umumiy kimyo

11. 
Natriy fenolyatini C0
2
bilan qizdirganda halqa protoni
karboksil guruhiga almashinadi (Kolbe reaksiyasi);
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

ONa
J o 5"l25°C;4-7atm .
COONa
COOH
natriy salitsilat
salitsil kislota
Mo‘l ishqor ishtirokida natriy fenolyatiga tetraxlormetanni
ta‘sir ettirganda ham natriy salitsilati hosil bladi:
ONa
NaOH 
+ ССЦ 
---------- ►
OH
COONa
+ NaCl + H20
12. 
Natriy fenolyatiga ishqor ishtirokida xloroformni ta‘sir et-
tirganda halqa vodorodi aldegid guruhiga almashinadi (Reymer
- Timan reaksiyasi):
ONa
он 
/
NaOH 
/ k / C\
+ CHCI
3
------ * 
fj
" Ч
н +NaCl + H20
salitsil aldegidi
Muhim vakillari
Fenol 
(benzen yoki karbol kislota) +43°C da suyuqla-
nadigan, suvda yomon eriydigan kristall modda. Dunyo
miqyosida har yili 
1
,
5 - 2
 mln. tonna fenol ishlab chiqariladi.
Shu miqdor fenolning 90 foizi sintetik usullar bilan, 10 foizi
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

esa toshkmir smolasidan olinadi.
Fenol organik sintezning muhim mahsulotidir. U fenol-
formaldegid smolalari, polimerlar, byoqlar, dori preparat-
lari, portlovchi moddalar, pestitsidlar, kaprolaktam, polimer-
lar stabilizatorlari, yuvish vositalari, antiseptik moddalar,
pikrin kislota va boshqa kimyoviy mahsulotlami olishda
ishlatiladi.
o-, 
m- va p-