O kzbekiston respubl1kasi oliy ya cprta m axsus ta’lim vazirligi

Baliqlarda moddalar almashinuvining buzilishi
Baliqlarni sifatsiz ozuqa bilan oziqlantirish ko’pincha ularni avi- 
taminozga olib keladi va patalogik kamchiliklarning paydo bo'lishiga
2 7 8

---

sabab bo‘ladi. Jigarni yog‘ bosishi, jabra anemiyasi, ichak devorlaridagi 
o‘zgarishlar, buyrak, nerv sistemasi buzilishi yuz beradi. Agarda В vi- 
tamini yetishmasa nuklein kislotalari sintezi buziladi, yog\ uglevodlar 
almashinuvi ham buziladi. A vitamini yetishmaganda tana qoplami- 
ning elastiklik xususiyati, ko‘z shox pardasining tiniqligi buziladi. D 
vitamini yetishmasligida Sa++ almashinuvi buziladi va baliq o‘sishdan 
to‘xtaydi. Avitaminoz paytida baliq yaxshi ovkatlanmaydi, o‘sishdan 
to‘xtaydi. Tashqi muhit faktorlariga nisbatan qarshilik ko'rsatish qobili- 
yati va chidamlilik qobiliyati pasayadi. Baliq kasalliklarga beriluvchan 
bo‘ladi. Bularning barchasi baliqlarning o‘limiga olib keladi.
Shuning uchun ham baliqlarni sun’iy ozuqa bilan oziqlantirishda 
eng avvalo beriladigan kombikormning tarkibiga e’tibor berish zarur.
Ayniqsa, hozirgi kunda tayyorlanadigan kombikormlarga nisbatan 
tabiiy ozuqa ahamiyati kattadir.
Etiologiyasi aniq bo‘lmagan baliq kasalliklari
Baliqlarning jabra kasalliklari — 
branxisnekroz. 
Bu kasallik aso- 
san karpsimonlarda uchraganligi qayd qilingan. Kasallangan jabra 
oqaradi, so'ngra titilib ketadi. Baliq kuchli zararlangan bo‘lsa, nafas 
ololmaydi va o'ladi. Chunki, jabra apparati buziladi va baliq bo'g'iladi. 
Bu kasallik suv havzasi organik ifloslangan suvliklarda keng uchraydi. 
Hovuz baliqchilik xo'jaligida o‘tkazilgan tahlillar shuni ko'rsatadiki, 
baliq-o‘rdak hovuzlarida yeyilmay qolgan ozuqa, hayvonlarning ek- 
skrementlarining ko‘payib ketishi, o‘rib olinmay qolgan suvo'tlari kabi 
holatlar asosiy sabab bo‘ladi.
Profilaktik choralar va qarshi kurash yo'llari.
Asosiy cliora bu suv 
havzasining sanitariya holatini yaxshilab, baliqlar va boshqa gidrobiont- 
lar uchun qulay sharoit yaratishdan iborat. Demak, suv havzasini to- 
zalash va dezinfeksiya ishlarini yo'lga qo‘yish, quritilgan chuqurliklarda 
yoki baliqlashgan joylarda xlorli ohak har bir gektariga 300 kg hisobida 
sepib chiqish tavsiya etiladi. Oradan uch kun o‘tishi bilan hovuzga suv 
qo‘yish kerak. Butun suv tubini 10—12 sm suv bosishi bilan yana oradan 
2 sutka o'tishi bilan «ohakli sut», ya’ni ohak suvi yuboriladi, so'ngra 
toza suv yuborilib hovuz toza suv bilan yuviladi.
Agarda hovuz suvidagi xlor miqdori 0,02 mg/1 dan oshmasa, unda 
to ia ishonch hosil qilgandan so‘ng baliq qo'yish tavsiya etiladi.