O kzbekiston respubl1kasi oliy ya cprta m axsus ta’lim vazirligi

Baliq krustatsiozlari. 
Lerneoz. Qo'zg‘atuvchisi kurakoyoqli qisqich- 
baqasimon parazit, uzunligi 1—2 sm. Bosh qismida o'simtalari bor, shu 
bilan baliq terisiga yopishadi. Asosan karas, karp, oq amur, buffalo 
kasallanadi.
Baliq argulyozi yoki baliq biti — uzunligi 8 mm, tanasi oval shak- 
lida, qalqon bilan qoplangan. Issiqsevar parazit boiib, karpni nobud 
qiladi. Baliq qoni bilan oziqlanadi. Jarohatlangan joydan baliq tanasiga 
infeksiya kiradi. Toksinlari mayda baliqchalarni oidiradi.
Profilaktikasi.
Hovuz melioratsiyasini amalga oshirish (quritish, 
ohaklash). Zararlangan baliqlar antiparazitar vanna orqali (kaliy per- 
manganat eritmasi 1:50 000 va 1: 100 000 har 1—2 soat davomida) yu­
viladi. Suv tubiga (vanna) tushgan parazitlar yo‘qoladi.
Kariofillyoz. 
Bu kasallikning ham qo‘zg‘atuvchisi tasmasimon gol- 
minet boiib, uzunligi 10 sm gacha boiadi. Tana bo‘g‘inlanmagan boiib, 
rangi oq. Tananing birinchi qismi tojsimon boiib, xuddi mix shaklda 
boiib, parazit baliqning ichki a’zolariga yopishib unga zarar keltiradi. 
Parazit baliq ichagiga tushib, rivojlanib, ko‘payadi. Parazitning bu turi
275

---

germofradit yo'l bilan rivojlanadi va xo'jayin almashinishi bilan o'tadi. 
Oxirgi xo'jayin baliq hisoblanadi. Oraliq xo'jayin bo'lib каш qilli chu- 
valchang oligoxeam xizmat qiladi. Oligoxeama baliqning parazit bilan 
zaradanishining asosiy manbasi hisoblanadi. Kasai baliqlarning mas- 
sasi kamayadi. Parazit baliqning hazm sistemasining to'qimalarini ish- 
dan chiqaradi. Baliq organizmini intoksikatsiyalaydi.
Qarshi kurash profilaktik choralar.
Eng asosan baliq o'stiriladigan ho- 
vuzlarning meliorativ holatini yaxshilashdan iborat (hovuzlarni quritish, 
hovuzlarni ohaklash). Bunday agrotexnikaviy choralarni qoilashdan 
maqsad oraliq xo'jayinlarni yo'qotish va hovuzlarda kasal baliqlarning 
kirishiga yo'l qo'ymaslik. Baliqlarni parazitlardan tozalash maqsadida 
(degelmitatsiya) kamala preparati 0,1 g segoletkalar uchun va 1 yashar 
baliqlarni yemiga qo'shib bcriladi, 0,3-0,4 g 2 yashar baliqlar uchun har 
bir oziqlantirishda yoshiga qarab beriladi hamda fenasol preparatining 
1% li eritmasi baliq ozuqasiga har kuni 7—8 kun davom ettiriladi.