O kzbekiston respubl1kasi oliy ya cprta m axsus ta’lim vazirligi

Qo‘shimcha ozuqa: miqdoriy ko‘rsatkichlari
Basseynda baliq boqish baliqlarni ozuqa bilan ta ’minlashdir, ba- 
liqlarga beriladigan ozuqa ular organizmining hayot faoliyatini saqlash- 
dan iborat (qon aylanishi, nafas olish, moddalar almashinuvi).
Baliqchalarning o‘sishi (tana hajmining kattalashuvi). Agarda be­
riladigan yemning miqdori va sifati cheklangan yoki normadan past 
bo‘lsa — baliqchalar o‘sishdan qoladi, og‘irlik pasayib boradi, o‘lim 
ko‘payadi. Baliqchalarning normal o‘sishi uchun, belgilangan baliq 
mahsuldorligini olish uchun asosan beriladigan qo'shimcha ozuqa sifat 
va miqdor jihatdan baliqchalar hayot faoliyatini ta’minlashi kerak. Suv 
harorati koharilishi bilan 22°, 24° , 26°, 28°C baliqning ozuqaga boigan 
talabi ham yuqori bo‘ladi. Chunki baliq tana harorati suv harorati bi­
lan bog‘liq. Baliq tana harorati suv haroratiga nisbatan 1,5—2,0 yuqori 
bo‘ladi. Bunday xususiyat ayniqsa chavoqlar hamda mayda baliqchalar 
uchun kerak. Masalan, sizning basseyningizda 10,000 dona baliqcha 
og‘irligi 3 g dan 10,00 dona x 3 g = 30,000 g yoki 30 kg baliq bor. 
Siz karplaringizni bug‘doydan tayyorlagan yem bilan boqayapsiz, suv 
harorati 25°C boiadi. Karp uchun kerakli energiyani qoplash uchun 
baliq og‘irligiga nisbatan qancha ozuqa berishi kerakligi quyidagi jad- 
valda kohsatilgan.
59-jadval
Baliqlarning 
o‘rtacha og‘irligi 
(g)
1000 kg dagi karpning talabini qondirish uchun zarur 
ozuqa
kg / sutka
Baliq umumiy biomassasiga nisbatan, 
%
10 g
21
2,1
100 g
17
1,7
237

---

300 g
11,3
U
1000 g
8
0,8
Basseynda boqiladigan baliqchalaringizni boshlang'ich og‘irligi 3 g, 
uning sutkalik ratsioni tana og'irligining 10 % ni tashkil qiladi. Bu 
ko‘rsatkich har bir baliqcha nchun 1 sutkada necha g yem yeyishini 
aniqlang.
3 g ____ 100 %
x_______10 
%
misol davomi listda
Demak, 1 dona 3 g baliqcha 0,3 g ozuqa yeydi. Agarda basseynda 
10000 dona karp baliqchasi bollsa
10,000 ta x 0,3 =3000 g yoki 3 kg
Ya’ni 3 grammgacha bo'lgan karp baliqchasini har sutkasiga 3 kg yem 
berib boqasiz. Bu ko'rsatkich 10 kundan keyin nazorat ovi ko‘rsatishidan 
o'zgaradi. Masalan, baliqchalaringizning oghrligi o‘rtacha 10 g bo‘ldi. 
Demak,
10,000 ta x 10 g = 100000 gramm yoki 100 kg.
10 gramm keladigan karp baliqchasi tana og'irligining 8 % ni sut­
kalik ratsion tashkil qiladi.
MISOL sutka davomida
Demak, 10 grammlik karp baliqchasi bir sutka davomida 0,8 gramm 
yem yeydi.
10,000 ta x 0,8 g = 8000 gramm yoki 8 kg yem yeydi.
Shunday qilib, mayda baliqchalar massasining oshib ketishi bilan, 
karplarning iste’mol qiladigan yemi ham ortib boraveradi. Baliqshunos 
sarflanadigan omuxta yemning ozuqa koeffitsienti ko‘rsatkichiga asos- 
langan holda hisoblab chiqish mumkin. Ozuqa koeffitsienti deganda 
1 kg baliq mahsuloti hosil bo‘lishi uchun sarflangan ozuqa miqdori. 
Aniq ozuqa koeffisienti ko‘pchilik adabiyotlarda berilgan barcha asosiy 
ozuqalarning, tabiiy ozuqalarning ozuqa koeffitsienti aniq qilib be­
rilgan. Masalan: aniq bir ozuqaning yoki yemning ozuqa koeffitsienti 
aniq va u 6 ga teng. 200—300 kg baliq yetishtirish uchun, qancha yem 
berishni hisoblash mumkin.
(200 kg yoki 300 kg) x 6 = 1200 kg yoki 1800 kg ozuqa kerak.
2 3 8

---