O kzbekiston respubl1kasi oliy ya cprta m axsus ta’lim vazirligi

Yaylov (nagul) hovuzlar
Yaylov hovuzlari tovar baliq yetishtirish uchun xizmat qiladi. To‘liq 
sistemali xo‘jaliklarda yaylov hovuzlarining maydoni 50 gektar bodishi
73

---

mumkin. Ammo bunday katta maydonni baliqxo'r (baklan, chay- 
ka, saplya, pelikan) qushlardan asrash noqulaylik tug'diradi. Shuning 
uchun ham yaylov hovuz maydoni 3—5 gcktarli bo'Isa. nazorat qilish ancha 
qulay. Nagul hovuzi qiya bo‘lib, lining suv kiradigan joyining chuqurligi 
0,5-1,0 metr, o'rta qismi 1,5—2,0 metr va suv chiqadigan joyi 2,5—3,0 
metrni tashkil qiladi. Suv chiqadigan paytda suvni qoldirmay chiqarish 
kerak. Chunki hovuz suvdan bo‘shatilgandan keyin u quritiladi.
Ota-ona zotlarni saqlash uchun, remont — qarigan ota-ona zotlar 
o‘rnini toidiruvchi moljallangan maxsus hovuzlar bo‘lishi kerak. Bu 
hovuzlardagi baliqlar yaxshilab boqiladi. Yaylov hovuzlarning xususi- 
yatlari to'g‘risidagi ma’lumotlar 15-jadvalda keltirilgan.
15-jcidvci!
Yaylov (nagul) tovar baliq boqish hovuzlari
A. Dambalangan hovuz 
Optimal maydoni
Chuqurligiga qarab umumiy maydonining 
boMinishi (m)
ga
50-100
0,5 dan to 1,0 m
%
30-35
1,0 dan to 1,5 m
%
35-40
1,5 dan to 2,0 m
%
15-20
va 2,0 m dan ortiq
%
10
0 ‘rtacha chuqurlik
m
1,3-1,5
Hovuzning to'lish davomiyligi
to 50 ga gacha
sutka
15 gacha
50 dan to 100 ga gacha
sutka
25 gacha
100 dan katta boisa
sutka
35 gacha
B. 0 ‘zanli hovuzlar to'ldirish davomiyligi
to 50 ga gacha 
50 dan to 100 ga
sutka
15 gacha
100 dan katta
sutka
25 gacha
Suvni chiqarish davomiyligi
sutka
35 gacha
A. Tipidagi hovuz uchun
to 50 ga gacha
sutka
5
50 dan to 100 ga
sutka
10
100 ga dan katta
sutka
15
74

---

B. Tipidagi hovuz uchun
to 50 ga gacha 
50 dan to 100 ga 
100 dan ortiq
sutka
sutka
sutka
5
10
15
Yozgi ota-ona hovuzlari
Hovuzlar soni
Ona zotlar uchun
necha dona
1
Ota zotlar uchun
necha dona
1
Maydoni
ga
0,5
Hovuz chuqurligi
m
1,3—1,5
Yozgi remont hovuzlari
Hovuzlar soni
soni
1
Segoletka boqish
Ikki, uch va olti yoshlilarni boqish soni
1 tadan
4—5 yoshlilarni boqish
soni
1 tadan
Hovuzlar maydoni
Maydoni
ga
0,5
Chuqurligi
m
1,5 - 2,0
Qishlash remont hovuzlar soni
1 tadan yoki umu-
miy
Segoletka, 3 yashar, 5 yasharlar soni
1 ta hovuz
uchun
1 tadan yoki umu-
2 yashar, 4 yashar va 5 yasharlar soni
miy
uchun
1 ta hovuz
Maydoni
ga
0,5
Chuqurligi
m
2,5-3,0
Suv almashib turishi
sut
0,6-1,0
Hovuzdagi suvning rangi undagi fitoplankton turi va miqdoriga 
bog‘liq. Agarda suv yam-yashil bo'lsa, albatta yashil va ko‘k yashil suv 
hujayralari, agarda qo'ng'ir jigar rang bo‘lsa albatta diatom suvo'tlari 
ustunlik qilishidan dalolat beradi.
Hovuz suvining turli xil joyidan namuna olinib, u avval tindiriladi. 
Fitoplankton clio'kmaga tushadi. Chelak bilan suv olinadi, yarim litr 
hajmli idishda chelakdan suv olinadi. Idishga 40% formalindan 25 ml 
solinib Fiksatsiya qilinadi. Idishni qorong'i joyda 7-10 kun saqlanadi. 
Bu muddatda barcha fitoplankton clio'kmaga tushadi. Konsentrlangan 
cho'kmadan 0,1 yoki 0,05 ml shteltel — pipetka yordamida olinadi. Max- 
sus predmet shishasi ustiga qo'yiladi va qoplagich shisha bilan yopiladi.
75

---

Mikroskop MBS — 1, BIOLAM — yordamida fitoplankton guruhi aniq- 
lanadi. Fitoplankton 1 1 da sodigra biomassasi g/m 3 da ko‘rsatiladi. Tu- 
ban suvlarning solishtirma og‘irligi 1 deb qabul qilinadi. Fitoplankton, 
zooplankton biomassasini hisoblashda adabiyotlardan foydalaniladi.