O karimova huquqshunoslik

uch yil mobaynida;
2) o‘rtadagi nogiron bola 
18 yoshga to‘lguncha
yoki
bolalikdan 1-guruh nogironi bo‘lgan bolaga qaragan yor -
damga muhtoj sobiq xotin (er);
3) nikohdan ajralgunga qadar yoki nikohdan ajralgan
paytdan boshlab, 
bir yil davomida
mehnatga la 
yoqatsiz
qolgan yordamga muhtoj sobiq er (xotin);
4) er yoki xotin nikohdan ajralgan vaqtdan boshlab
besh yil mobaynida
pensiya yoshiga yetgan yordamga
muhtoj er yoki xotin agar er-xotin uzoq vaqt nikohda
turishgan bo‘lsa, sud tartibida 
aliment talab qilish
huquqiga egadir.
Sud yuqorida ko‘rsatilgan majburiyatlarda er yoki
xotinni ozod qilishi yoxud bu majburiyatni ma’lum
muddat bilan cheklashi mumkin. Bu holatlar quyidagi-
lardan iborat: 
er-xotin nikohda qisqa vaqt tursalar; agar
o‘ziga ta’minot uchun mablag‘lar to‘lashni talab qila 
-
yotgan er yoki xotinning nomunosib xulq-atvori natijasida
nikoh bekor bo‘lgan bo‘lsa, ta’minot talab qila 
yotgan er-
xotin spirtli ichimliklarni, kayf beradigan moddalarni iste’-

---

113
mol qilganligi yoki jinoyat qilganligi natijasida mehnat qo-
biliyatini yo‘qotgan bo‘lsa; er-xotinning bir-biridan
ta’minot olish huquqi ularning biri yangi nikohga kirgani-
da tugaydi.
O‘zbekiston Respublikasi oila qonunlarida 
nikohni
haqiqiy emas
deb topish asoslari ham ko‘rsatilgan. Agar
nikoh tuzish paytida: 
er-xotinning o‘z roziligi bo‘lmasa, bu
roziligini (rozi emasligini) ifoda etish qobiliyatiga ega
bo‘lmasa; nikoh tuzishiga bo‘lajak er yoki xotin maj bur qilin-
gan bo‘lsa; nikohlanuvchilar qonunda ko‘rsatilgan nikoh
yoshiga yetmagan bo‘lsalar; nikoh lanuvchilarning loaqal
bittasi ro‘yxatga olingan boshqa nikohda tursa; nasl-nasab
shajarasi bo‘yicha to‘g‘ri tutashgan qarindoshlar o‘rtasida,
tug‘ishgan va o‘gay aka-ukalar bilan opa-singillar o‘rtasida,
shuningdek, farzandlikka oluvchilar bilan farzandlikka olin-
ganlar o‘rtasida; loaqal bittasi ruhiyat buzilishi (ruhiy kasal-
ligi yoki aqli zaifligi) sababli sud tomonidan muomalaga la -
yoqatsiz deb topilsa; basharti, nikohlanuvchi shaxslardan
biri tanosil kasalligi yoki odam immuniteti taqchilligi virusi
(OITS infeksiyasi) borligini boshqasidan yashirgan bo‘l sa,
shuningdek, soxta nikoh, ya’ni er-xotin yoki ulardan biri oila
qurish maqsadini ko‘zlamay tuzgan
nikoh haqiqiy emas deb
topiladi.
Nikohni haqiqiy emas deb topish sud tartibida amal-
ga oshiriladi.
Nikohi haqiqiy emas deb topilgan shaxslarning mulkiy
huquqiy munosabatlari O‘zbekiston Res 
publikasi Fuqa 
-
rolik Kodeksi bilan tartibga solinadi.
Nikohning haqiqiy emas deb topilishi shunday
nikoh dan tug‘ilgan yoki nikoh haqiqiy emas deb to 
-
pilgan kundan keyin