O. I. Jalolov Buxoro davlat universiteti Amaliy

Satr usti belgilari 

Formula  yozish  jarayonida  bizga  formulada  ishlatilgan  harflar  yoki 

formulaning  biror  qismini  ajratib  ko’rsatish  uchun  shu  qism  ustida  qandaydir 

o’zgartirishlar  qilishga  to’g’ri  keladi.Bunday  o’zgarishlar  ajratilgan  qism  ustida 

chiziq  chizish,qismni  ustidan  qandaydir  chiziq  chizishlar  va  hokazolar  bo’lishi 

mumkin.Aytilganlardan birinchisi ya’ni satr ustida chiziq chizish uchun  \overline 

buyrug’idan foydalaniladi: 

Xalqaro qoidaga ko'ra 

$$ 

\overline{a_na_{n-1}\ldots 

a_1a_0}=10^na_n+\cdots+a_0. $$ 

yoziladi 

Satr usti belgilariga doir qo’shimcha buyruqlar a harfi misolida quyidagi 

jadvalda ko’rsatilgan. 

---

55 

 

 

 

 

Bu  buyruqlar  orasida  \bar  buyrug’i  \overline  ga  o’xshaydi.Agar  i  va  j 

harflarini  ustiga  jadvaldagi  belgilardan  birortasini  qo’ymoqchi  bo’lsangiz  u 

chiroyli  ko’rinish  kasb  etmaydi.Buning  o’rniga  “boshqa  zarur”  belgilar 

jadvalimizdagi \imath va jmath belgilarini kiritish chiroyliroq natija beradi. 

bunday ko'rinishdagi $\tilde i$ chiroyli emas\\ 

bunday ko'rinishdagi $\tilde\imath$ esa 

chiroyli 

Hozirgi misolimizda faqat bitta harf ustiga belgi qo’yildi.Aslida har bir satr va 

formulaga ham belgi qo’yish mumkin.Masalan \hat{a+b}  yozsak  

ko’rinish 

hosil  bo’ladi.Bunday  ko’rinish  chiroyli  emas  ,  shuning  uchun  \widehat  yozsak 

belgi formula bo’yicha yoyiladi. 

quyidagi $\widehat{f*g}= 

\hat f\cdot\hat g$ teng kuchli 

Bunday yo’l bilan juda chiroyli ko’rinishlar hosil qilish mumkin.Masalan 

\widetilde buyrug’i bilan formula ustida to’lqin hosil qilish va shunga o’xshash 

boshqa ko’rinishlar. 

Shuningdek satr va formulalar ustiga yo’nalish chiziqlarini ham qo’yish 

mumkin.Masalan 

\overrightarrow buyrug’i satr ustiga o’ngga yo’nalgan chiziq chizadi. 

                    

Bu vektor 

$\overrightarrow{AB}$. 

Agar \overrightarrow buyrug’i o’ngga yo’nalgan chiziq chizsa , demak 

\overleftarrow chapga yo’nalgan chiziq chizadi.Boshqa shu kabi buyruqlar bu 

buyruqlar darajasida asosiy hisoblanmaganligi sabali ularga to’xtalmaymiz. 

---

56