O adim gi dunyo tarixi bo yicha xrestom atiya: tarix о ‘qituvchilari

VI.  Rim  fuqarolarini  sud  kafolatlari  to'g'risida
IX.  K o lo n iy alar  barpo  qilish  uchun  trium virlarga  o ' z   yerlari  be­
rilgan  Rim   fuqarolari  va  ittifoqchilarining  m ulkiy  huquqlarini  sud 
kafolatlari  t o 'g 'r i s i d a
18.  Trium vir,  Rim  xalqini  sobiq  j a m o a   yerlari  hisobidan  yer 
ulushlari  tarkibidan  y e r   ulushi  va  q o 'r g 'o n l a r i g a   nishatan  qaytardi, 
biriktirdi.
X.  Rim   xalqining jam oa  yeri  to ‘g ‘risida
20.  Y uqorida  yozilgan  y e r  ulushida  bu  qonun  qabul  qilinganidan 
keyin, 
ilgari  j a m o a   foydalanishiga  berilgan  yoki  o m m a v iy   ijaraga 
berilgan  y e rd a n   tashqari,  Rim   xalq in in g  j a m o a   mulki  boMadi.  S hunday 
tarzda:  shu  dalada  kim  xo h lasa,  m olini  o ‘tlatsin.
21.  B u   dala  bir ja m o a n i  o 't l o g ' i   boMib  q o lm asin ,  hech  kim   bosib 
o lm asin  va  kim  molni  o ‘tlatm oqni  xohlasa,  t o ‘siqlik  qilishga  urinmasin.
22.  A g a r   k im d ir  buni  qilsa,  necha  m arta  buni  qilsa,  bu  uchun  u 
q achon  buni qilsa, har b i r y u g e r  bosib olingan yer, kim  bu j a m o a  mulkini 
band  qilsa,  foydalanishi  uchun  yoki  ijaraga  olingan,  yo k i  ketm a-ket 
d a v o m id a   h ar bir y u g e r   bosib  olingan  y e r u ch u n   50  sestertsi  to 'lasin .
23.  H o ‘kizlar,  otlar,  xachirlar,  eshaklarni  o 's h a   y e r   ulushida,  bu 
qon u n   qabul  qilin g an d an   s o ‘ng,  m a'lum   m iq d o rd a   o ‘tlatishga  ruxsat 
beriladi.  Bu  uchun  hech  kim  hech  q an d a y   soliq  yoki  o ‘tlatish  uchun 
haq  to 'la m a s in .
24.  H a r  kim ,  kim  uy  hayvonini  tor  o ‘rm on  s o ‘qmogM  yoki  j a m o a  
y o 'l i g a   boMgan  y e rd a   o ‘tlatsin.  U  o 's h a   h a yvon  uch u n   aynan  o 's h a  
s o 'q m o q q a   o 'tis h  uchun h aydalgan xalqqa ham , soliqchiga, o tk u p sh ik g a 
ham   h ech  q an d a y   toMov  to 'la n m a y d i.