O adim gi dunyo tarixi bo yicha xrestom atiya: tarix о ‘qituvchilari

1. Leonid -Sparta podshosi.
2. Turibdi -u yerda hozir ham Leonid sharafiga tosh sher turibdi.
Хрестоматия no истории древнего мира. М., 1991 160-161 стр
Afina dengiz ittifoqining davlatga aylanishi
Fukidid. Tarix, I
96. 
Shunday qilib, ittifoqchilarning tak lif bilan (ularning Pavsa- 
niy g a1 nafrati tufayli) yoMboshchi boMgan afinaliklar varvarlar bilan 
urushda qaysi shaharlar pul berishlari, qaysilari kemalarni ekipaji bilan 
q o ‘yishini aniqladilar2. 0 ‘shanda afinaliklar birinchi bor ellinotam iylar3 
lavozimini t a ’sis qildilar, ular “foros”4ni qabul qilar edilar. Birinchi foros
207

---

460 talant m iqdorida belgilangan edi. X azina saqlanadigan jo y D elos edi, 
bu ibodatxonada ittifoqchilarning delegatlari y ig ‘ilishi boMar edi.
97. Endi m en afinaliklar harbiy va siyosiy ishlarda M id iy a v a bu 
urushlar5 o ra lig ‘idagi davrda, m ustaqil ittifoqchilar6 va v arv arlar bilan 
o ‘zlaridan ajralib ketgan o ‘z ittifoqchilari bilan va har q an d a y qulay 
holatda afinaliklar ishiga aralashadigan p e lo p o n n e slik la r bilan qanday 
urushganini hikoya q ila m a n ...
98. B o s h d a afinaliklar M iltiad n in g o ‘g ‘li K im o n boshchiligida 
Strim ondagi E y o n 7ni qam al qilib bosib oldilar, o ‘s h an d a u m idiyaliklar 
q o i i d a edi, aholisini qul qilib sotib yubordilar.
(2) K eyin ular Sk iro s8ni bosib oldilar, aholisini qul qilib sotdilar va 
o ‘z kolonistlarini joylashtirdilar.
(3) K e y in E v b ey d ag i karistliklar4 b ila n 10 urush boshlandi; oxir- 
oqibatda afinaliklar karistlarni m a ’lum shartlarga taslim b o ‘lishga 
m a jb u r qildilar.
(4) S o ‘ng q o ‘z g ‘olon k o ‘targan nak so slar bilan urush chiqdi va 
q am ald an keyin ular taslim boMishga m a jb u r b o ‘ldilar. Bu m av ju d ittifoq 
s h a rtn o m a s ig a zid ravishda ittifoqchi shaharni m ustaq illig id an m ah ru m
qilishni birinchi voqeasi edi. K eyinchalik bun d ay holga navbati bilan 
boshqa s h a h a rla r ham d u c h o r boMdilar.
99. Ittifoqchilarni q o ‘z g ‘o lo n la r ig a u b ahona b o ‘lib asosan o ‘l- 
pon t o ‘lash va k e m a la r y e tk azib berishda, qarz q o ld ig ‘i va b a ’zida 
harbiy x iz m a td a n b o ‘y in tovlash edi. H aqiqatdan, afinaliklar m ajburiy 
choralarni qoMlagan holda, qarzlarni q a t ’iy undirdilar.
(2) Shu sababli afinaliklar hokim iyati tazyiqlarga o ‘rg an m ag an
va ularni b o sh d a n kech irish g a k o ‘n ik m ag an o d a m la rg a o g ‘ irlik qildi. 
U m u m a n afinaliklar hukm ro n lig i en d ilik d a ilgarigidek p o p u ly a r em as 
edi. B irgalikdagi y u rish la rd a afinaliklar ittifoqchilarga o ‘zlariga ten g
sifatida m u o m a la q ilm a d ila r , ag a rd a ulardan kim d ir q o ‘z g ‘olon k o ‘tarsa, 
q o ‘z g ‘olonchilarni q iyinchiliksiz y a n a b o ‘ysundirdilar. (3) S h uningdek, 
b u n g a ittifoqchilarni o ‘zlari a v b d o r edilar. H aqiqatdan, ularni harbiy 
x iz m a t o ldida (faqat uy d an u z o q d a tu rm aslik u chun) q o ‘rqoqlik 
qilishlari, ularni k o ‘pchiligini o ‘zlariga soliq o g ‘irligini y u k la s h g a
v a k e m a la r y e tk a z ish g a , tegishli pul mablagMarini y etk azish n i afzal 
k o ‘rdi!ar. S h u n d a y tarzd a afinaliklar ittifoqchilar mablagMari hisobidan
208

---

o ‘z flotlarini k o ‘paytirish im k o n iy atig a e g a boMdilar, ittifoqchilar esa 
har safar q o ‘z g ‘olon boshlab uru sh g a ta y y o rla n m a g a n va him oyasiz 
boMdilar.