O adim gi dunyo tarixi bo yicha xrestom atiya: tarix о ‘qituvchilari

0 ‘rta O siyo xalqlarin ing Spitam en boshchiligida yunon-
m akedonlarga qarshi ozodlik kurashi
A rrian. Iskandarni yurishi, IV, 5-6, 16, 17
Kvint Enniy F laviy Arrian
-
K ichik Osiyoning Vifmiya viloyalida.
taxminan eram izning ~90 -95 y illa ri orasida tug'ilib, 175-yilda vafoi
223

---

etgan. Arrian eramizning 112-116 yillarida zam onasining atoqli fay-
lasn.n I'piktet qo lida lahsil ohu/i. U eram izning 131-yilida Rim impe-
ratorining 
topshirig 'iga binoan, Q ora dengiz qirg oqlari bo'ylab
ekspeditsiyaga yuboriladi. Senator darajasiga ко 'tarilganda, Arrian
eramizning 116 -y ilid a davlat islilari yuzasidan Yunonistonga boradi.
Arrian Rim davlat ining chegaralariga о id qimmatli та Inmotlarni
to'pluydi. "Imperatorning elchisi" degun fa x riy nom oladi. Arrian
131-137 у Ularda K appadokiy a viloyatiga hokim etib tayinlanadi.
Arrian Iskandariyadagi mashhur kutubxonada Iskandar hayot iga
bag'islihmgan ju d a ko'p т а 'Inmotlarni to'plab
, 
o'zining mashhur
"Iskandarning yurishi “asarini yozdi. Asarning uchinchi va to 'rtinchi
kitoblarida qadim gi O'rta Osiyo hudndi, jumladan, O'zbekistonning
qadimgi dcnri to ‘g 'risida qimmatli та ’lumotlar beradi. Vatanimizning
erksevar aholisini Iskandarga qarshi ozodlik kurashini batafsil
tasvirlaydi.
...M arak an d a2 q o ‘rg ‘onida qoldirilgan m ak ed o n garnizoni unga 
S pitam en h ujum qilganidan keyin chiqib, ularni barchasini qaytarib, 
sliu bilan birga bir nechasini oMdirdi va o ‘zi hech q an d a y y o 'q o tis h s iz
q a l’aga qaytdi. Q ach o n k i S pitam en Iskandar y u b o rg a n y o rd a m M ara- 
kan d ag a etib kelish arafasida ekanini bilib, qal’ani q am al qilishni 
to 'x ta td i va S o ' g ‘diyonani poytaxtiga ketdi. F a r n u x ’ va u bilan birga 
b o 'lg a n lash k arb o sh ilar uni S o ‘g 4 liy o n a cheg arasid an toMa h aydab 
y u b o ris h g a slioshiIdilar va ch ek in ish d a ta'qib qildilar va k u tilm a g a n d a
skil’ k o ’c h m a n c h ila rg a ducli keldi lar. S h u n d a S pitam en 600 ga yaqin 
s k i f suvoriylarini o 'z i g a q o 's h i b oldi va skillar y o r d a m id a ruhlanib 
m a k e d o n la rn i hujum ini kutishga q aror qildi...
M a ra k a n d a v aq in id a4 m a k e d o n la r barch a to m o n d a n qisilgan edilar 
va d ar\'odagi kichik orolga qochdilar. I3u yerd a skiflar va S p ita m e n n in g
ot I iq lari ularni o ‘rab o ldilar va qirib tash lad i lar; faqat ozginasini asirga 
o ldilar va y o ‘q qildilar.
A ristobul hikoya qiladi,5 q o ‘shinni katta qism i pistirm ada y o ‘q 
qilingan edi, chunki skiflar o 'r m o n l a r d a yashirindilar, u y c rd a n jang 
pa\ tida m a k e d o n la rg a hujum qildilar... Q ach o n Iskandarga bu t o ' g ‘rida 
xabar yetib borganda... U S p ita m e n g a qarshi borishga q aro r qildi...
S p ita m e n o ‘z odam lari bilan, Iskandarni y aq in la sh g a n in i eshitib 
shaharni tash lab chiqdi va qochdi. Iskandar uni uzluksiz ta'qib qild i...