O. A. H u s in o V patologik fiziologiyadan amaliyot darslari uchun



Download 11,17 Mb.
Pdf ko'rish
bet9/261
Sana14.02.2022
Hajmi11,17 Mb.
#448095
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   261
Bog'liq
Patol.-fiziol.-amal.-darsl.-uchun-qoll.-Husinov-O.A.-2008-y.

Patogenezda «
sh a kl
» va «funksiya».
 
M a’lum qoidalarga binoan 
morfologik va fiziologik hodisalar, shaki va funksiya bir-birini taqozo qiladi.
P ato lo g ik jara y o n n in g riv o jlanishid a sa b a b -o q ib a t o ‘zaro 
muQosabatlari mavjud. Sabab va oqibat dialektik bog‘liq: sabab oqibatni 
chaqiradi, oqibatning o‘zi esa yangi patologik jarayon uchun sabab bo'ladi.
Buzuq doira yoki halqali b o g iiq lik (circuluc vitiosus) - bu sabab- 
oqibat m unosabatlarining tutashgan zanjiri bo'lib, unda oqibat sabab 
bilan b o g 'liq o'zgarishlam i kuchaytiradi.
T ashq i m u h it o m illa rin in g k a sa llik c h a q iru v c h i t a ’siri. 
Fizik
om illar.
1. E le k tr to k i. E le k tr to k in in g z a ra rlo v c h i m exanizm i: 
elektrotermik ta’sir (elektr energiyasining issiqlik energiyasiga aylanishi 
- kuyish), elektrom exanik (elektr energiyasining mexanik energiyaga 
o 'tis h i - to 'q im a sh ik astlan ish i, y o rilish i), elektrokim yoviy ta ’sir 
(to'qim aning ionlanishi, elektroliz).
2. O 'zgargan atm osfera bosimining ta ’siri.
G ipobariya ta ’sir qilish m exanizmi: atm osfera havosida kislorod 
parsial bosim ining kamayishi kislorod tanqisligiga olib keladi, o'pka 
ventilatsiyasi kuchayadi, gipokapniya va alkaloz rivojlanadi.
G iperb ariya ta ’sir q ilish m exanizm i: gazlar parsial bosim ining 
ko'payishi, ulam ing qonda va to'qim alarda ortiqcha erishiga (ayniqsa, 
a zo tning ) o lib keladi (satu ratsiya). Bosim ning keskin pasayishida 
(dekom pressiya) gazlar eruvchanligi kam ayadi, gaz pufakchalari -
em boliya hosil bo'ladi, kesson kasalligi rivojlanadi.
3. Yuqori va past harorat ta’siri.
Y uqori h a ro ra tn in g t a ’s ir qilish m exanizm i. Gipertermiya tana 
haroratining umumiy ko'tarilishi (42°C gacha), issiqlikning tashqariga 
b erilishin in g kam ayishi va issiqlik hosil bo‘lishining ko'payishiga 
b og'liq markaziy termoregulatsiya ishining buzilishi bilan tavsiflanadi. 
Kuyish yuqori haroratning mahalliy ta’siri natijasida chaqiriladi. Kuyish 
k a sa llig i k o 'rin is h id a : I - kuyish shoki: a) q o 'z g 'a lis h fazasi, b) 
tormozianish fazasi; II - kuyish toksemi-yasi; III - kuyish infeksiyasi; 
IV - kuyish oqibatida holdan toyish bosqichlari farq qilinadi.
P a s t h a r o r a tn in g t a ’s ir q ilis h m ex a n izm i. G ipoterm iya tana 
haroratining umumiy pasayishi (35°C dan past) issiqlikning tashqariga 
b erilish in in g k uchayishi bilan b o g 'liq . G ipoterm iyada alm ashinuv 
jarayonlari pasayadi, kislorodga talab kamayadi. Jarrohlikda yurakda 
qilinadigan operatsiyalarda gipoterm iyaning qo'llanilishi ana shunga 
a so sla n g a n . Sovuq u rish i p ast h aro ratn in g m a h a lliy ta ’siri bilan 
chaqiriladi, uning ham 4 darajasini ajratish mumkin.


4. N ur ensfgiyaning ta’siri»
Ionlovchi radiatsiyaning ta’sir qilish mexanizmi: neytral molekulalar 
io n lan ish i va erk in rad ik allar h o s ii b o 'lis h i, y a d ro a to m la rin in g
p arch alan ish i» ra d io to k sin la r - H 20 2 (v o d o ro d p e ro g s id i) tip li 
o k sidlovchilar hosil b o 'lish i. Q on y aratu v ch i, jin s iy bezlar, ichak 
epitiliysi to'qimalari ko'proq radiosezgir to'qim alar b o 'lib hisoblanadi.
Infraqizil nurlaming organizmga patogen ta’siri issiqlik effekti bilan, 
ultrabinafsha nurlarniki esa - biologik ta ’sir (gistam in, atsetilxolin 
ajralishi) bilan bog'Iiq.
M exanik omillar
to'qim a shikastlanishi, travm alarm chaqiradi. U
organizmning umumiy nospetsifik reaksiyasi - travmatik shok bilan kechadi.
Travmatik shok bosqichlari:
1) qo'zg'alish - erektil;
2) tormozlanish - torpid;
Gravitatsion ta’sirlar organizmga tezlanish va ortiqcha og'irlikning 
ta’siri bilan bog'Iiq.
Vaznsizlik tayanch a ’zolarga nisbatan og'irlik kuchining yo'qolishi 
bilan tavsiflanadi, sensor (sezgi), harakat va vegetativ buzilishlar bilan 
nam oyon bo4adi.

Download 11,17 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   261




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish