Namangan muhandislik-texnologiya instituti kimyo texnalogiya fakultet 9-u 19 guruh talabasi ismailjanov umidjonning mustaqil ishi

Namangan muhandislik-texnologiya instituti kimyo texnalogiya fakultet 9-u 19 guruh talabasi ismailjanov umidjonning mustaqil ishi

Qabul qildi: Sherqo’ziyev Donyor

Eruvchanlikning bosimi Raul qonuni

Reja:

• 1) Eritmalar nazariyasi. Eritmalar tarkibi, turlari. Bioilogik suyuqliklar eritmalar sifatida.
• 2) Erish jarayonining turli hil omillarga bog`liqligi
• 3) Gazlarni suvda eruvchanligini moddalar tabiatiga, bosim, harorat va begona moddalar mavjudligiga bog`liqligi
• 4) Eritmalarning kolligativ hossalari
• 5) Osmos va osmotik bosim. Vant-Goff qonuni.
• 6) Raulning 1- qonuni
• 7) Raulning 2- qonuni. Raul qonunlarining axamiyati 

Eritmalar nazariyasi. Eritmalar tarkibi, turlari. Bioilogik suyuqliklar eritmalar sifatida

Eritma – bu ikki va undan kop tarkibiy qismlardan iborat, termodinamik barqaror, o`zgaruvchan tarkibli gomogen sistema.

Eritmalar erigan modda va erituvchi qismlaridan iborat bo`ladi

Barcha biologik suyuqliklarni eritma sifatida ko`rish mymkin: qon, qon plazmasi, peshob, limfa, oshqozon shirasi va b.

Erish va eruvchanlikni ta`riflovchi barcha qonun va qonunuiatlar biologik suyuqliklar uchun qo`llanishi mumkin 

Kimyoda koproq quyidagi eritma konsentratsiyalari ishlatiladi

Massa ulushi

Hajm ulushi

Molyar konsentratsiya

Molyal konsentratsiya

Molyar ekvivalent konsentratsiya 

eslatma

Massa ulushi-bu erigan modda massasining Eritmaning umumiy massasiga bolgan nisbatidir.

Hajm ulushi- bu erigan modda hajmining eritmaning umumiy hajmiga bolgan nisbatidir.

Molyar ulushi-erigan modda molar miqdorining eritma molar miqdoriga nisbati bilan olchanadigan kattalik.

Molyar konsentratsiya- bir litr eritmadagi erigan moddaning molar soni bilan olchanadigan qiymat.

Molyal konsentratsiya- bu erigan modda mollar sonining erituvchi massasiga bolgan nisbatidir. 

Massa konsentratsiya yoki titr- bu erigan moddaning ogirligini eritmaning hajmiga bolgan nisbatidir.

Molyar ekvivalent konsentratsiya-bu erigan modda ekvivalent miqdorining eritma umumiy hajmiga (litrda) nisbatidir.

Milligramm-foiz konsentratsiya100mg eritmada erigan moddaning milligrammdagi miqdorini korsatadi. Klinika laboratoriyalarida qon, qon zardobi va boshqalarni miqdoriy taxlil qilish uchun ishlatiladi.

Mikrogramm foiz konsentratsiyada esa qon, qon zardobi va boshqalarda microelement, vitamin, garmonlarning konsentratsiyasi ifodalanadi. 

Moddalrning suyuqlikdagi eruvchanligiga ta`sir etuvchi omillar

Moddalrning suyuqlikdagi eruvchanligiga ta`sir etuvchi omillar
Gazlar uchun bosim 
Harorat
Konsent ratsiyasi
Begona moddalar mavjudligi
Mоddalar tabiati 

gazlarning suvda eruvchanligini ta`riflovchi qonunlar 

Genri qonuni 
Genri- Dalton qonuni 
Gazlarning suvdagi eruvchanligi ularning bosimiga to`g`ri proporsionaldir
a=K P 
Gazlar aralashmasidagi berilgan gazning suvdagi eruvchanligi uning parsial bosimiga to`g`ri proporsionaldir
a1 = K1 P1 

Osmos va osmotik bosim 

har xil konsentratsiyali eritmalar chegarasida erituvchi molekulalarining yarim otkazgich membrana orqali bir tomonlama diffuziyasi osmos deyiladi.

Osmos vaqtida erigan modda zarrachalarining idish devorlariga ko`rsatayotgan bosimi osmotik bosim deyiladi, ya`ni bu osmosga qarshilik qilishda vujudga keladigan bosimdir.

Osmotik bosimning qiymati Vant-Goff qonuni yordamida hisoblanadi.

Osmotik bosim osmometr yordamida o`lchanadi. 

Eritma ustidagi bug` bosimining nisbiy kamayishi Raulning 1- qonuni

Eritmalarning kolligativ hossalaridan biri
Eritma ustidagi bug` bosimining nisbiy kamayishi erigan moddaning mol ulushiga teng 

Eritmalar qaynash haroratining ko`tarilishi

Eritmalar ning kolligativ hossalari dan biri
Eritmaning qaynash haroratini toza erituvchiga nisbatan ko`tarilishi erigan moddaning molyal konsentratsiyasi ga to`g`ri proporsional 
Raulning 2- qonuni (Ebulioskopiya )

Eritmalar muzlash haroratining pasayishi

Eritmalar ning kolligativ hossalari dan biri 
Eritmaning muzlash haroratini toza erituvchiga nisbatan pasayishi erigan moddaning molyal konsentratsiyasi ga to`g`ri proporsional 
Raulning 2- qonuni (Krioskopiya )

Etiboringiz uchun raxmat