2) K on g eym y a llig 'la n is h n in g to m ir n a z a r iy a s in i y a ra tg a n .
Y allig'lanishda asosiy rol tom ir o 'zg arish larig a b erilad i,
hujayralar
reaksiyasi esa ikkilamchi aham iyatga ega;
3) M echnikov yallig'lanishn ing biologik nazariyasini yaratdi. U
y a llig 'la n ish asosida fag o tsito z jaray o n lari y o tuv chi organizm ning
shikastlanishga nisbatan evolutsiya jarayonida hosil b o 'lg an him oya
reaksiyasi deb talqin qiladi. Mechnikov patologik jarayonlami o'rganishda
solishtirm a patologiya usulini ishlab chiqqan. Fagotsitoz hodisasi u
tomonidan organik dimyo evolusiyasining har xil
bosqichlarida kuzatilgan;
4) Shade y allig 'lan ish n in g fizik -k im yo v iy n azariyasini yaratdi.
U n g a b in o an y a llig 'la n is h d a a so siy a h a m iy a t m a h a lliy m o d d a
a lm a sh in u v i b u z ilis h la ri, to 'q im a a ts id o z i, o s m o tik v a o n k o tik
gipertenziyalarga
beriladi;
5) M enkin y a llig 'la n ish n in g biokim yoviy n azariy asin i yaratdi.
Y allig'lanish rivojlanishi uchun xos b o 'lg an m oddalar: leykotoksin,
ekssudin, nekrozin va b. ni ajratadi.
H ozirgi vaqtda y a llig 'la n is h patogenezi m ed ia to rla rin in g ro li,
h u ja y ra q o b ig 'i va h u ja y ra o rg a n e lla la ri o 'tk a z u v c h a n lig in in g
o 'zg arish lari, hujayra transporti va bioenergetikasining buzilishlari,
m ikrotsirkulatsiya va gem oreologiya buzilishlari to 'g 'risid a g i ko'plab
zam onaviy m a’lumotlarga asoslangan holda keng k o 'rib chiqilm oqda
(Chemux A. М., Kupriyanov V. V., Xorst A., Flori va b.).
Yallig'lanish organizm
uchun nafaqat shikastlovchi, shu bilan birga
him oya-m oslashuv aham iyatga ham ega. Fagotsitoz, im m un tanalari
hosil bo'lishining kuchayishi, hujayralar k o 'p ayishi va y allig 'lan ish
to 's ig 'in in g shakllanishi - y a llig 'la n ish n in g
him oya reaksiyasining
yuzaga chiqishidir.
Y a llig 'la n is h r e a k s iy a s in in g y o s h g a b o g 'liq x u s u s iy a tla r i
o n to g e n e z d a h a r x il y o s h d a g i g u ru h la r o rg a n iz m i r e a k tiv lig i
xususiyatlari bilan b o g 'liq . Yangi tu g 'ilg an chaqaloqlar va em izikli
bolalarda infeksiya jarayoni ko'pincha generalizatsiyalangan (tarqalgan)
tus oladi va umumiy intoksikatsiyalar bilan kechadi. Chunki ulam ing
te ris i y a llig 'la n is h re a k s iy a s i o rq ali in fe k s iy a n i
lo k a lla s h tir is h
q o b iliy a tig a
ega
e m a s.
T o m ir
re a k s iy a s i
to m ir
d e v o ri
o 'tk a z u v c h a n lig in in g o sh ish i, jid d iy e k ssu d a tsiy a v a sh ish bilan
tavsiflanadi. Chaqaloqlarda em igratsiya va fagotsitar faollik past (Ivo
- Miller, 1983). Ularda leykotsitlaming metabolik va ferm entativ faolligi
juda intensiv bo'ladi.